GIỚI THIỆU CÁC MÔN HỌC
Phân khoa Thần học
-
Kinh Thánh
1. Tiếng Hy Lạp Kinh Thánh
Phụ trách: Cha Phêrô Trần Hưng Vĩnh Quang, O.P.
Không biết tiếng Hy Lạp Kinh Thánh thì khó có
thể chạm thấu sinh khí của Lời Chúa trong Tân Ước.
Tiếng Hy Lạp Kinh Thánh hay còn gọi là tiếng Hy
Lạp Phổ thông (Ελληνιστική Κοινή, phổ biến từ thời đế chế văn hoá Hy Lạp
đến thời đại Byzantine) đã được sử dụng nhằm chuyển tải sứ điệp Tin mừng và những
đạo lý liên quan vào thời sơ khai của Kitô giáo.
Môn học tiếng Hy Lạp Kinh Thánh, dựa theo giáo trình Basics of Biblical Greek của William D.
Mounce, không có tham vọng cho sinh viên nắm vững tất cả tiếng Hy Lạp cổ, nhưng
chỉ là những căn bản về ngữ vựng, ngữ pháp và cú pháp tiếng Hy Lạp Kinh Thánh
xét như nền tảng để sinh viên có thể tự tiến xa hơn.
Trong khoá học, ngoài những bài học căn bản
theo giáo trình, sinh viên sẽ có cơ hội làm quen đọc trực tiếp một số bản văn
Kinh Thánh Tân Ước bằng tiếng Hy Lạp.
2. Ngũ thư
Phụ trách: Cha Giuse Phạm Đình Trí, C.Ss.R.
Ngũ thư, năm quyển sách đầu tiên
và quan trọng nhất của Kinh Thánh Cựu Ước, trình bày về lịch sử dân Israel, dân
được tuyển chọn của Thiên Chúa, và chứa đựng những Bộ luật Giao ước cũng như
những yếu tố nền tảng khác làm nổi bật căn tính của dân này.
Phần
thứ nhất của môn này sẽ trình bày cho các sinh viên những yếu tố tổng quát về Ngũ thư: Tên gọi “Ngũ thư” (nguồn gốc và việc sử dụng), các tên gọi được đề
nghị khác (“Tứ thư,” “Lục thư,” hay “Cửu thư”), nội
dung, cấu trúc và sứ điệp tổng quát của Ngũ thư, và Ngũ thư trong
ánh sáng của Tân Ước.
Phần thứ
hai của môn này sẽ trình bày tổng quát lịch sử nghiên cứu và những điểm tham
chiếu để đọc Ngũ thư. Phần này nhằm giúp các
sinh viên có cái nhìn xuyên suốt về các giai đoạn nghiên
cứu Ngũ thư, đồng thời đưa ra những yếu tố chìa khoá để
các sinh viên đọc và hiểu các bản văn Ngũ thư tốt hơn.
Phần
cuối, phần quan trọng nhất của môn này, giúp các sinh viên đọc và chú giải một số bản văn được chọn lựa trong từng
quyển sách của bộ Ngũ thư. Ở đây, các
sinh viên cũng sẽ được trình bày dẫn nhập vào mỗi quyển sách, trước khi đi vào
chú giải các bản văn trong mỗi quyển sách đó.
3. Các Sách Lịch sử
Phụ trách: Cha Giuse Nguyễn Tiến Dũng, O.F.M.
Trong Kinh Thánh Công
giáo, khối “Các Sách Lịch sử” được chia làm 4 nhóm : (I)
Giôsuê, Thủ lãnh, Rút, 1-2 Samuen, 1-2 Vua; (II) 1-2 Sử biên niên, Étra, Nơkhemia;
(III) Tôbia, Giuđitha, Étte; (IV) 1-2 Macabê. Trong đó, Các Sách Lịch sử thuộc nhóm 1 được
Kinh Thánh Do Thái giáo gọi là Các Ngôn sứ tiền để đối lại với Các Ngôn sứ hậu (Isaia, Giêrêmia,
Êdêkien, và 12 ngôn sứ nhỏ). Cách gọi này cho thấy Ítraen xác tín rằng việc đọc
lại và giải thích lịch sử trong quá khứ của họ cũng là một hoạt động của các
ngôn sứ.
Khi
học môn Các Sách Lịch sử, học viên được lưu ý không áp dụng quan niệm về lịch sử của khoa sử
học hiện đại vào việc nghiên cứu Các Sách Lịch sử trong Sách Thánh. Vì lịch
sử ở đây là lịch sử thánh được những người sưu tập và biên soạn sử dụng các câu
chuyện và các truyền thống về “những sự việc của các ngày” (dibrei hayyamim),
mà ngày nay chúng ta gọi là “lịch sử” (historia), để giải thích hiện tại
và mở ra viễn tượng tương lai cho dân Ítraen.
Như
vậy, mục đích môn học nhằm giúp học viên nhận ra cách thức dân Chúa hiểu về ơn
gọi và sứ mệnh của mình và khám phá sự hiện diện của Thiên Chúa trong lịch sử
cứu độ của mình. Ngay cả sự trừng phạt cũng là để cứu độ, để thanh luyện và làm
cho dân thực sự thành dân của Chúa theo đúng kế hoạch từ ban đầu, chứ không
phải để huỷ diệt.
4. Văn chương Khôn ngoan Cựu Ước
Phụ trách: Cha Giuse Nguyễn Thể Hiện, C.Ss.R.
Môn học này nhắm mục tiêu cung
cấp cho sinh viên một số “chìa khoá” đọc hiểu các tác phẩm được gọi là “văn
chương khôn ngoan Cựu Ước.”
Bài dẫn nhập chiếm 25% thời lượng
môn học, sẽ trình bày những kiến thức tổng quát và căn bản, giúp có một cái nhìn
chung về trào lưu khôn ngoan và các tác phẩm văn chương khôn ngoan Cựu Ước.
Các bài tiếp theo sẽ giới
thiệu những tác phẩm chính yếu của kho tàng văn chương khôn ngoan: sách Gióp,
sách Giảng viên, sách Châm ngôn, sách Huấn ca, sách Khôn ngoan. Trong đó, sách Gióp và
sách Giảng viên sẽ được chú trọng một cách đặc biệt.
5. Thánh vịnh
Phụ trách: Cha Giuse Nguyễn Thể Hiện, C.Ss.R.
Môn học này nhắm mục tiêu
giúp sinh viên bước đầu làm quen với việc tiếp cận kho tàng các Thánh vịnh, vốn là đỉnh cao của
kinh nghiệm tôn giáo Israel.
Môn học với thời lượng 30
tiết, chia thành 2 phần:
I. Dẫn nhập chung
vào việc nghiên cứu Thánh vịnh, gồm: giới thiệu vắn tắt các
phương pháp nghiên cứu Thánh vịnh hiện đại (các phân tích lịch
đại, các lối tiếp cận đồng đại); cấu trúc sách Thánh vịnh; các gia đình Thánh vịnh; các viễn tượng thần
học của sách Thánh vịnh…
II. Chú giải một số
Thánh vịnh chọn lọc, với mục tiêu giúp các sinh viên bước đầu làm quen với việc đọc
Thánh vịnh theo phương pháp phê bình.
Các Thánh vịnh, đúng theo bản chất,
phải là những lời cầu nguyện trước khi là đối tượng để nghiên cứu và học hỏi.
Đàng khác, việc nghiên cứu và học hỏi các Thánh vịnh, để đúng thực là có
tính khoa học và phù hợp với đối tượng nghiên cứu, buộc phải được thực hiện trong
lòng một cộng đoàn đức tin. Vì thế, yêu cầu trước hết đối với sinh viên sẽ không
chỉ là khả năng làm việc trí thức, mà là tâm tình cầu nguyện và thái độ vâng
phục truyền thống Hội Thánh.
6. Các Sách Ngôn sứ
Phụ trách: Cha Giuse Nguyễn Văn Hội, C.Ss.R.
Trong
Kinh Thánh, ta không thấy một “khuôn mẫu” cố định về các ngôn sứ, mỗi người mỗi
kiểu. Ngôn sứ có nam có nữ, là nông dân, tư tế, hay cố vấn nhà vua; được gọi
cách bất ngờ như Amốt (x. Am 7,14) hay
được chuẩn bị từ trong lòng mẹ như Giêrêmia (x. Gr 1,4-10).
Điều này cho thấy tự do và sáng kiến của Thiên Chúa trong việc chọn lựa và dùng
những con người khác nhau, tuỳ giai đoạn, tuỳ hoàn cảnh. Và ngôn sứ được gọi
chỉ để nói Lời Thiên Chúa mà thôi. Vì vậy, thánh Phêrô cho biết lời các ngôn sứ
có giá trị đặc biệt, cần “tin tưởng” vào lời của các ngài, vì lời ấy “như chiếc
đèn tỏ rạng giữa chốn tối tăm” và “lời ngôn sứ không bao giờ lại do ý muốn
người phàm, nhưng chính nhờ Thánh Thần thúc đẩy mà có nhữung người đã nói theo
lệnh của Thiên Chúa” (x. 2 Pr 19-21).
Học
và tìm hiểu sứ điệp của các ngôn sứ không chỉ giúp ta nhận ra Thiên Chúa đã đồng
hành thế nào với dân ngang qua những thăng trầm lịch sử, nhưng còn giúp ta hiểu
về Đức Giê-su, Đấng là trung tâm lòng tin của chúng ta. Bởi vì qua lời nói và
cuộc đời của mình, các ngôn sứ báo trước và chuẩn bị cho Đức Giêsu đến. Hơn
nữa, chính Đức Giêsu tiếp nối và hoàn thiện công việc của các ngôn sứ, đến độ
người ta phải thốt lên “một ngôn sứ vĩ đại đã xuất hiện giữa chúng ta và Thiên
Chúa đã viếng thăm dân Người” (Lc 7,16).
7. Tin mừng Mátthêu
Phụ trách: Cha Phêrô Trần Hưng Vĩnh Quang, O.P.
Tin
mừng Mátthêu
là quyển đầu tiên trong bộ Kinh Thánh Tân Ước. Môn Tin mừng Mátthêu tập trung
vào việc đọc và chú giải các bản văn của sách Tin mừng này.
Trước
hết, ngoài những vấn đề tổng quát liên quan đến Tin mừng Nhất lãm đã được trình
bày trong môn Sự kiện Nhất lãm, các học viên sẽ được trình bày dẫn nhập vào Tin
mừng Mátthêu một cách chi tiết hơn về các vấn đề khác nhau, như: tác giả, thời
gian và hoàn cảnh soạn tác, bố cục tác phẩm, và các sứ điệp chính của tác phẩm.
Sau phần
dẫn nhập chung, các học viên sẽ được hướng dẫn đọc và chú giải các bản văn quan
trọng nhất trong sách Tin mừng này. Công việc này vừa giúp các học viên làm
quen với các bước chú giải một bản văn Kinh Thánh nói chung, và bản văn Tin mừng
nói riêng, vừa giúp họ đào sâu các sứ điệp Tin mừng mà tác giả Mátthêu muốn
nhấn mạnh.
8. Tin mừng Máccô
Phụ trách: Cha Giuse Phạm Đình Trí, C.Ss.R.
Tin mừng theo thánh Máccô (TMMc) chỉ gần đây
mới được đặc biệt chú ý và giữ một ví trí quan trọng trong mặc khải Kinh Thánh,
xét như một toàn bộ.
Thật vậy, nếu đặt TMMc ở vị trí đầu tiên của Tân
Ước, chúng ta có thể đọc ra ý nghĩa này: từ đời đời, Thiên Chúa có dự án thông
chia Nước Trời cho con người (x. St 1,1: Ἐν ἀρχῇ, Vào lúc khởi
đầu…) và khi thời gian viên mãn (x. Gl 4,4), dự án này đã nên trọn
nơi Đức Giêsu Kitô, Tin mừng của Thiên Chúa (x. Mc 1,1: Ἀρχὴ, Khởi
sự …).
Khoá học, ngoài Dẫn nhập tổng quát, sẽ
đọc Lời tựa sách TMMc 1,1 trong tương quan với toàn bộ TMMc để thấy được
dung mạo Đức Giêsu chính là Đấng Kitô (x. Mc 8,29) và là Con Thiên Chúa
(x. Mc 15,39), Đấng đã xuất hiện công bố Tin mừng Nước Thiên Chúa (x. Mc
1,14-15) và đã “đến không phải để được hầu hạ, nhưng là để hầu hạ, và hiến
mạng sống mình làm giá chuộc thay cho nhiều người” (Mc 10,45).
Sinh viên cũng sẽ có cơ hội đọc chuyên sâu hơn
một số bản văn Tin mừng theo hướng chú giải Thánh
Kinh, áp dụng trong đời sống đức tin và mục vụ.
9. Tin mừng Luca & Công vụ Tông đồ
Phụ trách: Cha Giuse Phạm
Duy Thạch, S.V.D.
Luca
là sử gia duy nhất mà tác phẩm bao gồm hai tập được nối kết chặt chẽ với nhau,
không chỉ bằng những từ khoá mà còn bởi những sự kiện mang tính song đối. Sinh
viên, dù khi nghiên cứu riêng từng tập, nhưng luôn tiếp cận mỗi bản văn trong
cái nhìn bao quát này.
Tập I
là một nỗ lực trình bày về chính con người Đức Giêsu Kitô cũng như những sứ
điệp của Ngài qua những phép lạ và những lời rao giảng. Luca đặc biệt chú trọng
tới những dụ ngôn để làm nổi bật lên ý nghĩa mà Chúa Giêsu muốn chuyển tải tới
cho người nghe.
Tập
II như là một tiếp nối của Giáo hội những gì mà Chúa Giêsu đã thực hiện trong
tập I. Việc nỗ lực không ngừng để tồn tại, để phát triển, để vượt qua những khó
khăn về mặt cơ cấu cũng như giáo thuyết là điểm nổi bật nhằm trang bị cho sinh
viên những kinh nghiệm sống đức tin quý báu của Giáo hội thời sơ khai.
Từ
những khái niệm căn bản trên, việc chú giải một số bản văn quan trọng sẽ giúp
sinh viên làm quen với các hình thái văn chương mà thánh Luca sử dụng.
10. Tin mừng Gioan
Phụ trách: Cha Giuse Nguyễn Thể Hiện, C.Ss.R.
Mục tiêu trước hết của môn
học này là giúp sinh viên biết cách đọc Tin mừng Gioan (Ga).
Về nội dung, môn học gồm 2
phần: (1) dẫn nhập chung: trình bày những nội dung trực tiếp liên
quan đến việc đọc Ga; (2) đọc một số bản văn chọn lọc. Phần thứ hai
là phần chính yếu và chiếm nhiều thời lượng hơn.
Ga là một công trình đơn
nhất, có thể và phải được đọc như là một chỉnh thể, trong đó các
phần riêng biệt có chức năng thực hiện một cấu trúc chung mà tác giả dụng công
xây dựng để truyền đạt nội dung thần học, đồng thời, cấu trúc đó, đến lượt
mình, soi sáng ý nghĩa cho mỗi bộ phận tạo nên nó. Do đó, đối tượng của việc
đọc là toàn bộ tác phẩm như một chỉnh thể, chứ không chỉ là những đơn vị được
đọc cô lập, tách rời khỏi các đơn vị khác và tách rời khỏi toàn bộ công trình.
Ý định thần học chi phối
việc xây dựng cấu trúc của Ga, do đó, các sự kiện gặp thấy trong bản văn và sử
tính của những sự kiện đó sẽ được giải thích trong tầm nhìn về mục đích của Ga,
tức là chú ý ngôn ngữ thần học của tác giả khi ông trình bày
các sự kiện đó.
Những phân tích từ
vựng, văn phạm và ý nghĩa biểu tượng là phần quan trọng giúp nắm bắt
nội dung đạo lý mà tác giả muốn trình bày. Vì thế, sinh viên được yêu cầu có
những kiến thức cơ bản về tiếng Hy Lạp Tân Ước và kiến thức tổng quát về văn chương
Thánh Kinh.
11. Thư Phaolô
Phụ trách: Cha Vinh Sơn Phạm Cao Quý, C.Ss.R.
Tư tưởng thần học và đạo lý Kitô giáo dường như
vẫn còn đó cách vô tận trong các Thư của thánh Phaolô, vị tông đồ đặc biệt của
Đấng Phục Sinh dành cho muôn dân.
Các thư của thánh Phaolô được đồng hoá với Lời Chúa, nghĩa là những
gì tác giả viết ra đều được linh hứng
và có giá trị nuôi dưỡng đức tin xét
như mặc khải của Thiên Chúa (x. 2 Tm 3,16; 2 Pr 1,20;
3,15).
Khoá học này không thể đọc thấu đáo từng lá thư,
nhưng chỉ nhằm giúp sinh viên cái nhìn tổng quát các Thư Phaolô; phân biệt sự
khác nhau giữa thể văn Tin mừng và thể văn Thư từ; nhận diện một số chủ đề thần
học quan trọng; tạo khả năng nghiên cứu bản văn Kinh Thánh trong điều kiện có
thể.
Điều quan trọng hơn cả, đó là gợi cho sinh viên
lòng yêu mến đọc trực tiếp bản văn
Kinh Thánh sao cho việc suy tư thần học và đời sống đức tin có nền tảng mặc
khải hơn.
12. Các Thư chung & Thư Hípri
Phụ trách: Cha Gioan B. Nguyễn Hữu Duy, S.V.D.
Thư Hípri
và Các Thư chung tạo thành một khối lớn và không kém phần
quan trọng trong bộ Kinh Thánh Tân Ước, gồm có: Thư Hípri và 7 Thư chung (Thư Giacôbê, các Thư 1-2 Phêrô, các Thư 1-3
Gioan, và Thư Giuđa).
Trước
hết, môn học này sẽ giới thiệu tổng quát về Thư Hípri và Các Thư chung, như: tên gọi, bối cảnh và sứ điệp chung của các
thư này. Tiếp đến là phần dẫn nhập vào mỗi thư riêng, tìm hiểu kỹ hơn về tác
giả, độc giả, bối cảnh cụ thể trong đó mỗi thư được viết ra, cấu trúc, văn
phong và sứ điệp chính của mỗi thư.
Một phần
chính yếu của môn này, theo sau phần dẫn nhập vào mỗi thư, là đọc và chú giải
một số đoạn văn tiêu biểu trong các thư này. Ở đây, các học viên vừa có cơ hội
đào sâu về văn phong cũng như sứ điệp quan trọng của mỗi thư, vừa đồng thời nắm
rõ hơn phương pháp để có thể tự đọc và chú giải các bản văn khác trong các thư
này.
13. Văn chương Khải huyền
Phụ trách: Cha Giuse Ngô Đức Tài, M.F.
Đại dịch Covid-19 đang là một thảm họa cho nhân
loại với biết bao nhiêu người vô tội đã chết và đang gây ra nhiều hệ luỵ. Với Kitô
hữu có lòng tin vào Chúa, thì bối cảnh này là gì? Thời khắc ân sủng chăng? Thanh
luyện chăng? Thử thách chăng? Đâu là ý Chúa?
Đây cũng là cũng là những khắc khoải nghi nan
của các tín hữu của thời kỳ khó khăn và thử thách từ những thế kỷ II TCN. cho đến
thế kỷ II. Thay vì loay hoay đi tìm cho mình những “giải đáp an thần” mang tính
trần thế, các nhà tiên kiến, sau khi được Thiên Chúa mặc khải qua các thị kiến,
đã dẫn đưa những những người đương thời của mình về một “giải pháp Nước Trời,”
về một niềm hy vọng vào sự sống vĩnh cửu với Thiên Chúa và các thánh trên thiên
quốc, chỉ đến khi đó và ở đó, “Thiên Chúa sẽ lau sạch nước mắt họ. Sẽ không còn sự chết; cũng chẳng
còn tang tóc, kêu than và đau khổ nữa, vì những điều cũ đã biến mất” (Kh 21,4).
Vì
thế, khoá học sẽ giúp sinh viên làm quen với thể loại văn chương rất đặc biệt
và thú vị này, để có thể khám phá ra rằng, đằng sau những kiểu nói mang tính
biểu tượng, đôi khi rất khó hiểu, lại là một sứ điệp đầy yêu thương và hy vọng
mà Thiên Chúa muốn gởi đến cho dân Người trong những thời khắc khó khăn và thách
đố của đời mình ở mọi thời đại, với xác quyết rằng, chung cuộc, sự dữ sẽ qua
đi, tình yêu thập giá sẽ chiến thắng, và vinh quang thiên quốc sẽ là phần
thưởng đích thật cho những người tín trung vào Chúa.
14. Thần học Kinh Thánh
Phụ trách: Cha Giuse Nguyễn Văn Hội, C.Ss.R.
Cho
dù Kinh Thánh bao gồm những cuộn sách có nội dung rất phong phú và được viết
qua bao ngàn năm, thì cũng chỉ kể lại một câu chuyện duy nhất: câu chuyện cứu độ.
Mục đích chính yếu của Thần học Kinh Thánh là làm sáng tỏ câu chuyện này và cho
thấy sự cần thiết của việc đọc Cựu Ước dưới ánh sáng của Tân Ước và ngược lại,
như lời thánh Augustinô: “Tân Ước ẩn tàng trong Cựu Ước
và Cựu Ước được tỏ lộ trong Tân Ước.” Hơn nữa, kết hợp với những chuyên ngành
Kinh Thánh và thần học khác, Thần học Kinh Thánh diễn giải những bản văn Kinh
Thánh trong và vì Giáo hội. Đặc biệt, theo cách thức có hệ thống, Thần học Kinh
Thánh cho thấy không chỉ Tân Ước mà cả Cựu Ước đều quy hướng về Đức Giê-su, Đấng
là “sợi chỉ đỏ,” là “chìa khoá” để giải thích toàn thể Kinh Thánh.
-
Phụng vụ
Phụng vụ Bí tích, Á
Bí tích và Thánh Lễ
Phụ trách: Cha Giuse Phạm Đình Ái, S.S.S.
Hiến chế Phụng vụ Thánh, số 16, dạy rằng: “Môn Phụng vụ phải được giảng huấn dưới khía cạnh vừa thần học và lịch sử, vừa tu
đức, mục vụ và luật pháp.” Vì thế, khoá trình “Phụng vụ Bí tích - Thánh Lễ” sẽ được giảng dạy theo hướng
đáp ứng những đòi hỏi trên đây, nghĩa là giúp các học viên đào sâu các yếu tố
gắn liền với Bí tích, nhất là Thánh Lễ, về nhiều phương diện; bổ túc cho bộ môn Bí tích thuộc các chuyên ngành khác
như Tín lý, Luân lý và Giáo luật; đặc biệt, khoá trình này còn giúp các ứng viên linh mục hiểu
và cử hành phụng vụ Thánh Lễ và
các Bí tích cho xứng đáng, chăm chú, đạo đức, vừa đúng, đẹp, vừa linh hoạt, sáng tạo và tác động đến giác quan.
-
Thần học Tín lý
1. Thần học căn bản
Phụ trách: Cha Giuse
Nguyễn Nhất Thắng, C.Ss.R. & Cha Phanxicô X. Nguyễn Hai Tính, S.J.
Khoá
học giúp sinh viên hiểu được những yếu tố căn bản cho những suy tư thần học
chính thống của Giáo hội Công giáo. Những yếu tố căn bản đó là Mặc khải, Đức tin, Kinh Thánh,
Truyền thống, tín biểu, tín điều, Huấn quyền và cảm thức đức tin của Dân Chúa. Khoá học cũng giúp sinh viên nắm bắt
nguyên tắc, đường hướng, phương pháp suy tư thần học theo dòng lịch sử Giáo
hội, qua đó sinh viên học biết cách diễn tả đức tin bằng chính những dòng suy tư
thần học có tính hệ thống của chính mình trong truyền thống suy tư thần học của
Giáo hội Công giáo Rôma. Trải qua môn học này, sinh viên nhận biết và phân định những tiêu chuẩn và nguyên tắc căn bản của Giáo hội
Công giáo cho những suy tư thần học. Cuối cùng, sinh viên thuần thục với việc thực hành suy tư
thần học trước những vấn đề thực tế của cuộc sống đức tin.
2.
Tạo dựng
- Ân sủng - Nguyên tội
Phụ trách: Cha Giuse
Nguyễn Nhất Thắng, C.Ss.R.
Thần
học
Tạo dựng, Ân sủng và Nguyên tội là ba khía cạnh hiện sinh
của thế giới và con người trong mầu nhiệm cứu độ. Môn học này giúp sinh viên có
được cái nhìn và hiểu biết xuyên suốt từ việc Thiên Chúa tạo thành thế giới, muôn
loài muôn vật và con người, đến sự sa ngã trong mầu nhiệm sự tội, đến sự tràn
đầy và viên mãn của ân sủng được trao ban trọn vẹn nơi Đức Giêsu Kitô. Sinh
viên sẽ được học hỏi và nghiên cứu trên nền tảng Kinh Thánh, Giáo phụ, Giáo lý
và các trường phái thần học Trung - Cận - Hiện đại, nhất là cuộc tranh luận giữa
anh em Cải cách và Công giáo. Trung tâm của mọi suy tư và tranh luận thần học
vẫn là con người trong tương quan tình yêu với Thiên Chúa. Sinh viên sẽ có cái
nhìn tích cực về thế giới và con người trong niềm hy vọng cứu độ.
3. Kitô học
Phụ trách: Cha Giuse Lê Quang Tuấn, C.Ss.R.
Trong
ánh sáng đức tin, đời sống và thờ phượng của Kitô giáo, Kitô học là việc “tìm
kiếm sự hiểu biết” về Đức Giêsu Nadarét – Đấng Cứu Độ – Tin mừng cho muôn dân.
Đến với Mặc Khải, việc tìm kiếm sự hiểu biết này cố gắng tìm hiểu về con người,
việc làm, giáo huấn, đặc biệt là cái chết và sự phục sinh của Người, “vì loài
người chúng ta và để cứu rỗi chúng ta.” Theo đó, Kitô học dẫn đến việc tìm hiểu
để nhận biết Đức Giêsu: Đấng Kitô-Con Thiên Chúa; Con Người; Trung Gian Ơn Cứu
Độ. Trong những sự nhận biết này, việc tìm hiểu sẽ đến với Đức Giêsu: Thiên
Chúa thật và người thật, hoạt động mặc khải và cứu độ trong lịch sử, hiện diện
và hoạt động cứu độ trong Hội Thánh và giữa thế giới. Với những gì về Giêsu Kitô,
Kitô học có thể nói với người tìm hiểu: “Cứ đến mà xem!” (Ga 1,46), dẫn
họ “đến gặp Đức Giêsu” (Ga 1,42) và giúp họ đích thân trả lời câu hỏi
của Đức Giêsu: “Anh em bảo Thầy là ai?” (Mt 16,15) bằng chính đời sống
đức tin của họ.
4. Thánh Mẫu học
Phụ trách: Cha Antôn Nguyễn Văn Dũng, C.Ss.R.
Bên
cạnh Đức Kitô, có thể nói, Đức Trinh Nữ Maria có một vị trí quan trọng trong đời sống đức
tin và việc thực hành đạo đức, thiêng liêng của các Kitô hữu. Khoá học về Thánh
Mẫu học này sẽ giúp các sinh viên có được những hiểu biết cần thiết về nền tảng
Kinh Thánh và Truyền thống cũng như Giáo huấn chính thức của Giáo hội về vị trí và vai trò
của Đức Trinh Nữ Maria trong công trình cứu độ của Thiên Chúa. Các chủ đề căn
bản được trình bày trong khoá học bao gồm: Đức Maria trong Kinh Thánh; Đức
Maria trong truyền thống suy tư thần học của Giáo hội; Đức Maria qua các tín
điều được Huấn quyền Giáo hội xác
quyết và tuyên tín; và cuối cùng là việc tôn sùng Đức Trinh
Nữ Maria trong đời sống của Giáo hội.
5. Thánh Thần học
Phụ trách: Cha Giuse Lê Quang Tuấn, C.Ss.R.
Thần
học về Chúa Thánh Thần (Pneumatology: Thần Khí học/Thánh Thần học) chủ
yếu tìm hiểu về chính Chúa Thánh Thần. Việc tìm hiểu này đi liền với và là phần
bổ sung cần thiết cho Kitô học, và đặc biệt, cho Giáo hội học. Đến với Truyền
Thống, Thánh Kinh và xem xét truyền thống thần học, Thánh Thần học tìm kiếm sự
hiểu biết về Chúa Thánh Thần, Đấng là “Thần Khí Đức Kitô” (x. LG, # 8,1).
Trong việc làm này, Thánh Thần học bao gồm việc tìm hiểu để nhận biết Chúa
Thánh Thần: Thiên Chúa-Đấng ban sự sống, Đấng hiện thực hoạt động cứu độ của Đức
Kitô, Đấng xây dựng Thân Thể của Đức Kitô, và Đấng là nguyên lý sự sống của
Thân Thể. Theo đó, Thánh Thần học giúp người tin vào Đức Giêsu Kitô có thể biện
phân thần khí trong đời sống đức tin và đi vào đời sống “nhờ Thần Khí” (x. Gl
5,16-25) trong Thân Thể của Đức Kitô.
6. Cánh chung học
Phụ trách: Cha Phaolô Vũ Chí Hỷ, S.S.S.
Khoá
học này tìm hiểu và bàn luận về cứu cánh chung cuộc của lịch sử nhân loại và vũ
trụ. Trước đây, Cánh chung học được nhận định như là giáo thuyết về “Những điều
cuối cùng” (De novissimis: sự chết, phán xét, thiên đàng, luyện ngục-hoả
ngục, ngày tận thế, sự sống lại, thời đại trị vì của Đức Kitô, thẩm phán chung).
Với sự bừng dậy của tâm thức lịch sử và các biến động văn hoá từ đầu thế kỷ XX,
cánh chung học được phục hưng như một chuyên đề chính yếu trong toàn bộ Thần học
Tín lý, là trung tâm của sứ điệp Kitô giáo, khi thảo luận về Nước Thiên Chúa,
chứ không chỉ nói đến sự kết thúc của lịch sử. Với mầu nhiệm Nhập Thể và Phục Sinh
của Đức Kitô, thời đại cánh chung đã khai mào, công cuộc canh tân, đổi mới vũ
trụ đã bắt đầu và Kitô hữu sống trong hy vọng, chờ mong sự viên mãn, hoàn tất
các hoạt động sáng tạo và cứu độ của Thiên Chúa. Điều này dẫn đến những suy tư
thần học về niềm hy vọng Kitô giáo trên bình diện Kinh Thánh, các trào lưu thần
học, những biểu tượng cánh chung truyền thống, tài liệu và văn kiện Huấn quyền của Giáo
hội, hệ luận và nguyên lý diễn giải trong thần học hiện đại, hướng tới cùng
đích và tương lai vinh phúc mà Thiên Chúa hứa ban cho mọi thụ tạo: “trời mới và đất mới” (Kh 21,1) trong sự hiệp
thông trọn vẹn và hằng cửu với Người.
7. Chúa Ba Ngôi
Phụ trách: Cha Phaolô Lưu Quang Bảo Vinh, C.Ss.R.
Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba
Ngôi là môn học được xây dựng trên nền tảng Kinh Thánh, Giáo phụ, và các trường
phái thần học chính thống của Hội Thánh thời Trung cổ, Cận và Hiện đại. Mục
đích của môn học là giúp sinh viên nắm chắc và hiểu rõ đức tin của Hội Thánh vào
Mầu nhiệm
Thiên Chúa Ba Ngôi: khởi đi từ xác tín đức tin vào một Thiên Chúa duy nhất hoạt
động với Lời và Thần Khí của Ngài trong Cựu Ước, đến sự mặc khải trọn vẹn của
Ba Ngôi Thiên Chúa là Cha, Con và Thánh Thần được tuyên xưng trong Tân Ước; Hội
Thánh qua các Giáo Phụ Latin và Hy Lạp đã suy tư và kiến tạo hai dòng thần học
Đông và Tây; giai đoạn Trung cổ với các trường phái thần học lớn của Thomas Aquinas
và Bonaventure đã ảnh hưởng và để lại dấu ấn sâu sắc trên giáo lý và linh đạo
Kitô giáo, đến thời Cận - Hiện đại gặp gỡ các thần học gia như Karl Barth, Karl
Rahner, Hans Urs von Balthasar, F.X. Durrwell, John Zizioulas, trình bày mầu
nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi cách sống động trong lăng kính Mầu nhiệm Cứu độ - Nhập
thể, Thương khó, Chết và Phục sinh của Đức Giêsu Kitô. Sinh viên sẽ được học
hỏi và có dịp nghiên cứu mầu nhiệm đức tin căn bản này trong khoá học.
8. Giáo phụ
Phụ trách: Cha Phêrô
Nguyễn Thanh Sơn, ĐCV. thánh Giuse - Xuân Lộc.
Giáo phụ học là khởi
điểm và nền tảng suy tư của Thánh Truyền. Môn học này giúp giúp sinh viên hiểu
về nguồn gốc hình thành các hạn từ và công thức đức tin, ý nghĩa thần học căn bản
của các lời tuyên xưng đức tin của Hội Thánh, những tư tưởng của các Giáo phụ
từ mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi được mặc khải nơi Đức Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa
Hằng Sống, Đấng Cứu Độ, đến mầu nhiệm con người được tạo dựng theo hình ảnh của
Thiên Chúa và được cứu độ, đến mầu nhiệm Hội Thánh với năng quyền Chúa ban, đời
sống bí tích, phụng vụ và đạo đức. Sinh viên sẽ có dịp đọc và phân tích các bản
văn của các giáo phụ từ thời các Tông đồ, đến Tiền và Hậu Công đồng Nicea. Điểm
độc đáo của môn học này là sinh viên sẽ nhận ra tính toàn vẹn và vẻ đẹp của
thần học Kitô giáo trong ngôn ngữ và suy tư của các Giáo phụ.
9. Giáo hội học
Phụ trách: Cha Antôn Nguyễn Văn Dũng, C.Ss.R.
Khoá
học giúp sinh viên có được những hiểu biết cần thiết về bản chất và sứ mạng của
Giáo hội trong nhãn giới thần học Công giáo. Trình tự các bài của khoá học được
sắp xếp thành ba phần căn bản để giúp sinh viên nắm vững môn thần học về Giáo
hội. Cụ thể, phần I, sinh viên sẽ tìm hiểu về nền tảng mặc khải về Giáo hội. Phần
thứ II, sinh viên sẽ tìm hiểu Giáo hội nhận thức về chính mình theo dòng lịch
sử kể từ thời các Giáo phụ cho tới Công đồng Vaticanô II. Ở cuối của phần II, khoá học giúp sinh viên đào sâu tư tưởng Giáo
hội học của Công đồng Vaticanô II. Phần III là những suy tư thần học đương đại
về mầu nhiệm Giáo hội. Ở phần này, sinh viên được tiếp cận những suy tư thần
học về nhiều khía cạnh khác nhau liên quan đến bản chất và sứ mạng của Giáo hội
trong bối cảnh hiện nay.
10. Công đồng Vaticanô II
Phụ trách: Cha Antôn Nguyễn Văn Dũng, C.Ss.R.
Công
đồng Vaticanô II là Lễ Hiện Xuống của Hội Thánh cho thế giới hôm nay. Các văn kiện
của Công đồng – Hiến chế, Sắc lệnh, Tuyên ngôn – cho đến hôm nay vẫn đang là
nền tảng và hướng dẫn cho các văn kiện của Hội Thánh trong suy tư học thuyết đức
tin, phụng vụ, bí tích, luân lý, sứ vụ, tôn giáo, thế giới và con người hôm
nay. Môn học này nhằm giúp sinh viên tìm hiểu bối cảnh diễn ra Công đồng, đi
vào các tranh luận của các nghị phụ và phân tích ý nghĩa thần học các văn kiện Công
đồng. Nhờ đó, sinh viên có được một nền tảng tín lý vững chắc, hiểu được ngôn
ngữ đức tin Hội Thánh đang dùng, cùng suy tư thao thức với Hội Thánh, nhất là
thấy được sức sống và lực đẩy sứ vụ của Hội Thánh trong việc phục vụ ơn cứu độ
cho thế giới hôm nay. Công đồng Vaticanô II còn là Công đồng của Đại Kết, hướng đến sự hiệp
nhất của một Hội Thánh Chúa Kitô như là bí tích phổ quát của ơn cứu độ. Sinh
viên sẽ được hiểu và nuôi dưỡng tinh thần hiệp nhất Kitô giáo.
-
Thần học Luân lý
1. Luân lý Căn bản
Phụ trách: Cha Ernest Nguyễn Văn Hưởng, ĐCV. thánh Giuse - Sài Gòn
Môn học này giúp cho các học
viên có được những ý niệm căn bản, những nguyên tắc cần phải lưu tâm khi tiếp
cận về luân lý. Đồng thời, cũng nhấn mạnh đến tính đa nguyên của vấn đề đạo đức
(éthique) trong thế giới hôm nay để xác định Chúa Kitô, lời dạy Giáo hội
về luân lý là nền tảng cho luân lý Công giáo.
2. Luân lý Kinh tế - Xã
hội
Phụ trách: Cha Phêrô Trần Văn Khuê, A.A.
Môn Luân lý Kinh tế - Xã hội trang bị cho sinh
viên kiến thức nền tảng liên quan đến tương quan con người với con người trong
xã hội dưới ánh sáng của Giáo huấn Hội Thánh Công giáo. Môn học giúp sinh viên
nắm bắt một số ý niệm căn bản về nhân phẩm, quyền lợi, nghĩa vụ, sự bình đẳng
và liên đới trong đời sống kinh tế - xã hội. Qua khoá học này, sinh viên có khả
năng phân định, lý giải những vấn đề kinh tế - xã hội từ quan điểm luân lý của
Giáo hội. Nội dung môn học chủ yếu dựa trên Học thuyết Xã hội của Hội Thánh Công
giáo gắn liền với các Thông điệp xã hội của các Đức Giáo hoàng.
3. Luân lý theo thánh Anphongsô
Phụ trách: Cha G.B. Lê Đình Phương, C.Ss.R.
Môn Luân lý theo thánh Anphongsô giúp cho học viên có cái nhìn chung về cách Giáo hội suy tư về luân lý
trong Giáo hội Công giáo. Qua việc nghiên cứu cách thánh Anphongsô đối diện
với vấn nạn luân lý quan trọng vào thời của ngài mà học viên có thể hiểu hơn và
có thái độ đúng đắn khi đối diện với vấn đề luân lý hiện nay trong Giáo hội.
4. Luân lý Phái tính
Phụ trách: Cha Phêrô Vũ Văn Hài, ĐCV. thánh Quý - Cần Thơ
Luân lý Phái tính là môn học
về giới tính hay tính dục con người, trong nỗ lực giúp mỗi cá nhân nên người và
nên thánh trong ơn gọi của mình. Giới tính không phải là cái gì đó tuỳ phụ, theo nghĩa có thể tùy nghi sử dụng hay không, nhưng là điều cốt lõi
làm nên bản chất, sự hiện hữu của mỗi người là nam hay nữ. Dù là ai, dù sống
theo ơn gọi nào (độc thân, tu trì, kết hôn…) con người luôn suy nghĩ, mơ ước,
biểu hiện và hành động theo giới tính cụ thể của mình.
Phần thứ nhất bàn về giới tính con người trong
chiều kích nhân học, lịch sử và thần học. Đây là phần căn bản lý thuyết giúp học
viên có sự hiểu biết đúng đắn về giới tính, về chính mình, để biết chấp nhận
mình (x. GLCG, # 2333), chấp nhận người, trong nỗ lực mở
ra với tha nhân để trở nên con người thành toàn, đạt “tới tình trạng con người trưởng
thành, tới tầm vóc viên mãn của Đức Kitô” (Ep 4,13).
Phần thứ
hai sẽ đề cập tới một số vấn
đề chuyên biệt như tính dục đồng giới, thủ dâm, chuyển giới, tính dục trong đời
sống tu trì,... Trong phần này, bên cạnh việc tìm hiểu giáo
huấn chính thức của Hội Thánh, người học cần xem xét các quan điểm thần học và
mục vụ khác nhau, trong nỗ lực giúp mỗi cá nhân hoàn thành ơn gọi trong hoàn
cảnh cụ thể của mình.
5. Luân lý Giải nố
Phụ trách: Cha Ernest Nguyễn Văn Hưởng, ĐCV. thánh Giuse - Sài Gòn
Sau
khi đã học xong về luân lý, học viên thường lúng túng khi phải đối diện với những vấn đề cụ thể về
luân lý trong mục vụ. Môn
Luân lý Giải nố giúp học viên dựa trên những kiến thức về
luân lý Công giáo, về tâm lý, về mục vụ, về sự tiệm tiến trong đời sống luân
lý… để đưa ra sự hướng dẫn tốt nhất trong khi thi hành mục vụ.
6. Đạo đức Sinh học
Phụ trách: Cha G.B. Lê Đình Phương, C.Ss.R.
Đạo đức Sinh học là một môn học liên hệ đến những hiện tượng của sự sống: khởi đầu của sự sống, ý nghĩa và việc chăm sóc sức khoẻ
và người bệnh, kết thúc của sự sống, sự thí nghiệm trên con người,
vấn đề di truyền, sự cấy ghép các cơ phận...; ngoài ra còn mở rộng đến đạo đức
về môi trường và động vật học nữa.
Như vậy, Đạo đức Sinh học mời gọi con người có một thái độ “trách nhiệm”
đứng trước hiện tượng của sự sống. Bởi vì Đạo đức Sinh học không chỉ đơn thuần là “đạo đức” dành cho khoa
“sinh học” nữa, mà là một nền “đạo đức của sự sống,” ảnh hưởng trên toàn
bộ sự sống của con người.
Môn học này nhằm giúp ứng sinh linh mục học hỏi
Giáo huấn của Giáo hội về vấn đề Đạo đức Sinh học, để tìm thấy những hướng dẫn giúp soi sáng lương tâm và có những quyết
định luân lý đúng đắn, không chỉ cho bản thân mà còn giúp cho người giáo dân có
thể đón nhận được những Giáo huấn của Giáo hội về vấn đề mới mẻ này.
-
Thần học Bí tích
1. Bí tích Tổng quát
Phụ trách: Cha Đa Minh Nguyễn Đức Thông, C.Ss.R.
Môn Bí tích Tổng quát trình bày lịch sử của thần học bí tích
qua các thời: trước Tân Ước, Tân Ước, Giáo phụ, thời Trung cổ, các bí tích Công giáo và Tin Lành, và nhất là các bí
tích hiện nay. Cách đặc biệt, môn học này nhấn mạnh đến kinh nghiệm sống là nền
tảng của mọi bí tích; đến các biểu tượng, việc mừng lễ và nghi lễ, đồng thời
cũng đưa ra một số chìa khoá để phân biệt nền thần học bí tích thời Kinh viện và nền thần học bí tích hiện nay.
2. Bí tích Thánh tẩy
Phụ trách: Cha Đa Minh Nguyễn Đức Thông, C.Ss.R.
Môn Bí tích Thánh
tẩy trình bày nguồn gốc và lịch sử của
bí tích Thánh tẩy Kitô giáo qua các thời đại, nhấn mạnh đến nền thần học bí tích
này thời Tân Ước, và việc cử hành bí tích Thánh tẩy thời Giáo phụ, để rút ra định nghĩa về Kitô hữu. Cuối cùng, môn học
cũng đưa ra một so sánh nhỏ giữa nền thần học bí tích Thánh tẩy của thánh Tôma
Aquinô với thần học của bí tích này
của Vaticanô II. Điểm nhấn của môn học này là
phải sống bí tích này ra sao, hay nói khác đi, phải sống ơn gọi Kitô hữu thế
nào.
3. Bí tích Thêm sức
Phụ trách: Cha Đa Minh Nguyễn Đức Thông, C.Ss.R.
Môn Bí tích Thêm sức
trình bày nguồn gốc của bí tích Thêm sức, và mối liên hệ giữa bí tích này với
bí tích Thánh tẩy, những khó khăn của nền thần học bí tích này hiện nay, khi bị
tách khỏi Thánh tẩy thành một bí tích riêng. Điểm nhấn của môn học này là làm
sao để phát huy ơn Chúa Thánh Thần mà các Kitô hữu lãnh nhận khi chịu Thánh tẩy
và Thêm sức.
4. Bí tích Thánh Thể
Phụ trách: Phaolô Vũ Chí Hỷ, S.S.S. & Cha Giuse Nguyễn Đức Thắng,
S.S.S.
Thần học Thánh
Thể là một bộ môn của thánh khoa Kitô giáo nói chung và Công giáo nói riêng. Bộ môn Thần học Thánh Thể trình bày các đạo lý liên quan đến bí tích cực
thánh, tức là Thánh Thể – Bữa Tiệc của Chúa. Cụ thể, khoá học về Thần học Thánh Thể tại Học viện thánh Anphongsô giới thiệu lịch sử và
thần học về Thánh Thể trong đời sống Giáo hội, giúp học viên có một kiến thức
cơ bản về đạo lý và các suy tư thần học Công giáo về Thánh Thể và về thực hành
phụng vụ, đào sâu linh đạo phụng vụ Thánh Thể, đồng thời định hình các lối diễn
tả thần học Thánh Thể cho một Giáo hội đa văn hoá với cảm thức đại kết.
5. Bí tích Hôn phối
Phụ trách: Cha Giuse Đỗ Xuân Vinh, ĐCV. thánh Giuse - Sài Gòn
Mô tả: Môn học có mục tiêu giúp cho sinh viên xác
tín về ý nghĩa thần học của Bí tích Hôn phối nơi giáo huấn hôm nay của Hội Thánh.
Để làm được điều đó, môn học đã khởi đi từ nền tảng Thánh Kinh, và đồng thời
tiếp nối với nền tảng Thánh Truyền là những gì Hội Thánh đã sống, đã suy tư, đã
cử hành hai ngàn năm qua. Ngoài ra, từ giáo huấn hôm nay, môn học cũng gợi mở
những suy tư để làm sáng tỏ hơn giáo huấn ấy trong góc nhìn đối thoại với người
không cùng niềm tin; và cuối cùng môn học cũng gợi mở hướng mục vụ Bí tích này.
Nội dung:
Chương I: Nền tảng Thánh Kinh, đặc biệt với St 1, 26-28; 2, 18-24; Mt
19,3-9; Ep 5,21-33.
Chương II: Nền tảng
Thánh Truyền: sự hình thành, phát triển của thần học Bí tích Hôn phối
Chương III: Triển
khai thần học với các chủ đề: hôn nhân tự nhiên, cấu trúc Bí tích, thừa tác
viên, sự ưng thuận, tính bất khả phân ly, sự duy nhất, mục đích của hôn nhân,
ân sủng...
Chương IV: Gợi ý mục vụ
6. Bí tích Thống hối
Phụ trách: Cha Giuse Đỗ Xuân Vinh, ĐCV. thánh Giuse - Sài Gòn
Mô tả: Môn học có mục tiêu giúp cho sinh viên xác
tín về ý nghĩa thần học của Bí tích Thống hối nơi giáo huấn hôm nay của Hội Thánh.
Môn học đã khởi đi từ nền tảng Thánh Kinh, và đồng
thời tiếp nối với nền tảng Thánh Truyền là những gì Hội Thánh đã sống, đã suy
tư, đã cử hành qua nhiều thế kỷ. Từ chỗ cung cấp kiến thức nền
tảng về Bí tích Thống hội, môn học gợi mở hướng mục vụ Bí
tích này.
Nội dung:
Chương I và II: Nền tảng Thánh Kinh và Thánh Truyền của Bí tích Thống hối
Chương III: Triển khai thần học với các chủ đề: tội lỗi, sám hối, xưng thú,
đền tội, giao hòa, cấu trúc, chiều kích Hội Thánh, thừa tác viên, năng quyền, việc
cử hành…
Chương IV: Gợi ý mục vụ
7. Bí tích Xức dầu
Phụ trách: Cha Giuse Đỗ Xuân Vinh, ĐCV. thánh Giuse -
Sài Gòn
Môn học có mục tiêu giúp sinh viên xác tín về ý nghĩa thần học của Bí tích Xức
dầu bệnh nhân nơi giáo huấn hôm nay của Hội Thánh. Để làm được điều đó, môn học
đã khởi đi từ nền tảng Thánh Kinh, đặc biệt từ cuộc Tử Nạn - Phục Sinh của Đức
Giêsu, và đồng thời tiếp nối với nền tảng Thánh Truyền là những gì Hội Thánh đã
sống, suy tư, cử hành hai ngàn năm qua. Ngoài ra, môn học cũng gợi mở những suy
tư để làm sáng tỏ hơn giáo huấn trong góc nhìn đối thoại đại kết, đối thoại với
người không cùng niềm tin; và môn học cũng gợi mở để việc sống các Bí tích này
ý nghĩa hơn.
Nội dung:
Chương I và
II : Nền tảng Thánh Kinh và Thánh Truyền của Bí tích Xức dầu
Chương III:
Triển khai thần học (các chủ đề: ý nghĩa bệnh tật, phân biệt Bí tích Xức dầu với:
Bí tích Thống hối, chữa trị y khoa, đặt tay cầu nguyện…, cấu trúc Bí tích, ân
sủng Bí tích, việc lãnh nhận…).
Chương IV:
Gợi ý mục vụ
8. Bí tích Truyền chức thánh
Phụ trách: Cha Giuse Đỗ Xuân Vinh, ĐCV. thánh Giuse -
Sài Gòn.
Môn học có mục tiêu giúp cho sinh viên xác tín về
ý nghĩa thần học của Bí tích Truyền chức thanh nơi giáo huấn hôm nay của Hội
Thánh. Để làm được điều đó, môn học đã khởi đi từ nền tảng Thánh Kinh và đồng
thời tiếp nối với nền tảng Thánh Truyền là những gì Hội Thánh đã sống, đã suy
tư, đã cử hành hai ngàn năm qua. Ngoài ra, từ giáo huấn hôm nay, môn học cũng
gợi mở những suy tư để làm sáng tỏ hơn giáo huấn ấy trong góc nhìn đối thoại
đại kết và đối thoại với người không cùng niềm tin; và cuối cùng môn học cũng
gợi mở để việc sống Bí tích này đạt nhiều hoa trái thiêng liêng.
Nội dung:
Chương I: Nền tảng Thánh Kinh của Bí tích Truyền chức
Chương II: Nền tảng Thánh Truyền của Bí tích Truyền chức
Chương III: Triển khai thần học Bí tích Truyền chức (các chủ đề: ý nghĩa
các chức thánh: Giám Mục, linh mục, phó tế; cấu trúc Bí tích, điều kiện lãnh
nhận: nam giới và độc thân; hiệu quả…)
Chương IV: Gợi ý mục vụ
-
Thần học Thực hành
1. Thần học Mục vụ
Phụ trách: Cha Giuse Phạm Văn Bình, O.F.M.
Việc
phục vụ Dân Chúa luôn đặt các mục tử ở mọi thời và mọi nơi trước nhiều thách
đố. Các mục tử luôn được chờ đợi có nhiều suy tư, sáng kiến, và chọn lựa, sao cho
Dân Chúa thuộc mọi môi trường sống có thể cảm nghiệm được sự hiện diện của Đức
Kitô qua Hội Thánh và nơi con người của mục tử.
Môn
Thần học Mục vụ giúp học viên tiếp cận với sứ vụ tương lai bằng cách tìm hiểu nền tảng
thần học
của việc phục vụ trong Hội Thánh. Đồng thời, giáo trình cũng đem học viên đến
với Đấng là Mục Tử duy nhất và học với Người – Đấng hiền lành và khiêm nhường
trong lòng. Bài học từ Đức Giêsu sẽ giúp học viên thủ đắc mô hình phục vụ của Người-lãnh-đạo-tôi-tớ,
để Dân Chúa được sống và được sống dồi dào đúng như Chúa muốn.
2. Đối thoại Liên tôn
Phụ trách: Cha Phêrô Đinh Ngọc Lâm, C.Ss.R.
Hội Thánh kêu gọi các Kitô hữu dấn thân vào con đường đối thoại tôn
giáo vì đó là một phần thiết yếu của toàn thể công việc loan báo Tin mừng của
Hội Thánh ngày nay. Để đáp lại lời kêu gọi này trong cuộc sống hôm nay, chúng
ta cần phải tìm hiểu và học hỏi về việc đối thoại liên tôn trong Kinh Thánh, các
giáo huấn và truyền thống của Hội Thánh và đem ra thực hành cụ thể trong đời sống
Kitô hữu của mình tại các Hội Thánh địa phương.
3. Sứ vụ học
Phụ trách: Cha Phêrô Đinh Ngọc Lâm, C.Ss.R.
Môn Sứ vụ học (Truyền giáo học) nhắm giới thiệu với các học viên những chủ đề chính của thần học sứ
mạng đương thời, đưa ra suy tư thần học dựa trên bản tính sứ mạng (God’ mission,
Christ’ mission) và trên sứ mạng của Hội Thánh ngày nay. Như vậy, sự quan
tâm thông thường của chúng ta trong và cho sứ mạng loan báo Tin mừng, nhắm giúp
chúng ta dấn thân hơn cho Nước Thiên Chúa.
4. Giảng thuyết & Mục vụ Lời Chúa Chúa nhật
Phụ trách: Cha Antôn Nguyễn Văn Dũng, C.Ss.R. & Cha Antôn Nguyễn Cao
Siêu, S.J.
Giảng
thuyết
là một môn học giúp sinh viên chuyển tải những gì đã học được trong các môn học
thánh thành những bài giảng hữu ích và thánh hoá đời sống đức tin của giáo dân.
Sinh viên sẽ được học hỏi về tinh thần, tâm hồn và thái độ cần phải có của một
người môn đệ Chúa Kitô khi loan báo Tin mừng. Sinh viên sẽ được làm chắc lại các
điểm cốt lõi của mầu nhiệm đức tin, cách nối kết các bài đọc và Tin mừng theo
hướng dẫn giảng thuyết của Hội Thánh, và các phương pháp trình bày sao cho hiệu
quả nhất. Hơn nữa, sinh viên sẽ có dịp thực tập giảng Lời Chúa ngày thường và Chúa
nhật, qua đó được chỉnh sửa và rút ra những kinh nghiệm cần thiết cho việc giảng
dạy sau này.
5. Tư vấn Mục vụ & Linh hướng
Phụ trách: Cha Phaolô Nguyễn Đình Vịnh, O.F.M.
Môn
học gồm hai phần.
Phần I: Chú trọng đến lý thuyết, nền tảng
Kinh Thánh và Truyền Thống của Giáo hội trong việc chăm sóc mục vụ; Tìm hiểu những thay
đổi trong công việc chăm sóc mục vụ sau Công đồng Vaticanô II; Những nỗ lực tìm kiếm
một mô hình tư vấn mục vụ trong thế giới ngày nay; Phân biệt giữa Tư vấn Mục vụ và Tư
vấn tâm lý ngày nay; Phân biệt giữa Tư vấn mục vụ và Linh hướng; Những nguyên tắc
cơ bản, nền tảng, và đặc biệt của Tư vấn Mục vụ và Linh hướng.
Phần
II: Nhắm đến việc thực hành, học và áp dụng một số kỹ năng cơ bản của các trường
phái Tham vấn Tâm lý ngày nay áp dụng cho công việc Tư vấn mục vụ. Môn học đòi hỏi sinh
viên nắm vững phần lý thuyết, thay đổi thái độ cũng như hành vi trong công tác tư vấn và
nhuần nhuyễn một số kỹ năng tư vấn. Cuối khoá sinh viên có thể tiến hành một ca tư vấn mục vụ một
cách chuyên nghiệp và đầy đủ.
6. Mục vụ Hôn nhân
Phụ trách: Cha Phaolô Nguyễn Hữu Thuận, C.Ss.R.
Khoá học Mục vụ Hôn nhân Gia đình là khoá học nhằm đưa ra những định hướng,
những phương pháp mục vụ cho đời sống hôn nhân gia đình, dưới ánh sáng của Tin mừng và những giáo huấn của Giáo hội. Qua việc trình bày, đối thoại, và chia sẻ những
kinh nghiệm thực tế về mục vụ hôn nhân gia đình, học viên được mời gọi nhìn lại
và canh tân những phương pháp chuẩn bị và chăm lo cho đời sống hôn nhân gia
đình nhằm đưa ra những hướng mục vụ thích hợp cho hoàn cảnh đời sống hôn nhân
gia đình hôm nay.
7. Mục vụ Di dân
Phụ trách: Cha Phêrô Đỗ
Cao Cương, S.V.D.
Môn học
giới thiệu cho học viên những ý niệm căn bản về di dân và mục vụ di dân. Đồng thời,
môn học cung cấp cho học viên những nét chính yếu và nền tảng dưới ánh sáng của
Thánh Kinh và những văn kiện của Giáo hội về di dân.Từ đó, các học viên sẽ chia sẻ, thảo luận
về những thách đố về mục vụ di dân tại Việt Nam hầu đưa ra một kế hoạch mục vụ
di dân noi gương Chúa Giêsu – Vị Mục Tử Nhân Lành – và theo tinh thần của Huấn thị Erga migrantes
(2004).
8. Mục vụ Truyền thông
Phụ trách: Cha P.X. Nguyễn Minh Thiệu, S.D.B.
Môn
học Mục
vụ Truyền
thông cống hiến cho các học viên kiến thức về những khía cạnh thần học truyền
thông, đặc biệt noi gương Chúa Giêsu – nhà truyền thông tuyệt hảo – trong sứ vụ
rao giảng Lời của Thiên Chúa. Đồng
thời, môn học trang bị cho các học viên những kiến thức cơ bản về truyền thông hầu
giúp họ có khả năng đánh giá có phê phán “văn hoá mới” của truyền thông và biết sử dụng các phương tiện truyền
thông cách khôn ngoan và sáng tạo theo những hướng dẫn của Giáo Hội cho việc
mục vụ của mình. Cuối cùng, môn học cung cấp cho các học viên những yếu tố và
các bước quan trọng để lên kế hoạch và thực hiện kế hoạch mục vụ truyền thông
trong bối cảnh ngày nay.
9. Đại kết
Phụ trách: Cha Giuse Lê Quang Tuấn, C.Ss.R.
Đối thoại
đại kết, hoạt động đối thoại vì sự hiệp nhất của các tín hữu, là dấu chỉ về sự
hoạt động của Chúa Thánh Thần trong Hội Thánh. Là thành phần của Giáo hội học,
môn Đối thoại Đại kết giúp tìm hiểu bản chất của đối thoại đại kết: nguyên do
và nền tảng của sự hiệp thông-hiệp nhất; những nền tảng triết học và thần học
của đối thoại. Việc tìm hiểu này giúp người tiếp cận xác định: mục đích, những
chiều kích, câu trúc và phương pháp của đối thoại đại kết. Trong khi tìm hiểu,
họ sẽ học biết những khó khăn và trở ngại trong công cuộc đối thoại đại kết giữa
các Giáo hội. Với nội dung như thế, môn Đối thoại Đại kết muốn giúp các tín hữu
nhận biết chính mình trong lời của Đức Giêsu với Chúa Cha: “để họ nên một như
chúng ta” (Ga 17,11) và trở nên khí cụ của Chúa Thánh Thần trong công
cuộc xây dựng Nhiệm Thể Chúa Kitô.
10. Học thuyết Xã hội của
Hội Thánh Công giáo
Phụ trách: Cha Phêrô Đinh Ngọc Lâm,
C.Ss.R.
Học
thuyết Xã hội của Hội Thánh Công giáo gồm có các suy tư và giáo huấn của Hội
Thánh về những vấn đề: văn hoá, kinh tế, chính trị, xã hội, sinh thái,... đã trình
bày trong nhiều thế kỷ để trả lời cho những thách đố mà Hội Thánh đã phải đối
mặt. Học thuyết này đưa ra những nguyên tắc chỉ đạo cho con người và các cộng
đoàn Kitô hữu cách thức làm thế nào để sống Tin mừng của Đức Giêsu trong bối
cảnh của những vấn đề xã hội phức tạp ngày nay. Các giáo huấn ấy còn đưa ra
những nguyên lý cho suy tư, những tiêu chuẩn để đánh giá và hướng dẫn cho hành
động của con người về những vấn đề xã hội hôm nay.
-
Giáo luật
1. Giáo luật Tổng tắc
Phụ trách: Cha Phêrô Nguyễn Hùng Hải, M.F.
Phần nhập
môn của Bộ Giáo luật nhằm giới thiệu và cung cấp cho sinh viên những kiến thức
nền tảng và những nguyên tắc pháp lý để từng bước đi sâu vào tìm hiểu, phân tích
và áp dụng những điều luật khác nhau mà Giáo hội đã ban hành.
Ở
phần này, chúng ta tìm hiểu Quyển I của Bộ Giáo luật 1983 chia ra làm
hai mục:
Mục I: Đề cập đến bản chất, lịch sử, lý do, nguyên tắc của việc cải cách,
những đường lối chung về tiến trình soạn thảo, các thuật ngữ và khái niệm cơ
bản của Bộ Giáo luật. Nghiên cứu cụ thể các điều 1–95 bao gồm: 6 điều
luật dẫn nhập: Tục lệ, Các Sắc luật và Huấn thị; các văn bản hành chánh; cuối
cùng, các Quy chế và Điều lệ.
Mục II: Đào sâu các nguyên tắc căn bản từ điều 96–203 bao gồm: các thể nhân và
pháp nhân; các hành vi pháp lý, quyền cai trị; các chức vụ trong Giáo hội; thời
hiệu - cách tính giờ.
2. Giáo luật các Bí tích
& Hôn phối
Phụ trách: Cha Giuse Nguyễn Ngọc Bích,
C.Ss.R.
Phần nhiệm
vụ thánh
hoá của Giáo hội cung cấp cho sinh viên kiến thức và khả năng hiểu biết về
các điều luật liên quan đến các bí tích đã được ấn định trong Bộ Giáo luật
1983, nhờ đó các sinh viên có thể để áp dụng vào trong sứ mạng tương lai
của họ. Khi phân tích từng điều luật, ngoài việc giải thích và đưa ra từng ví
dụ cụ thể đã xảy ra, về phía các sinh viên cần phải cố gắng tìm kiếm thêm những
tài liệu quan trọng khác của Giáo hội như Lịch sử, Kinh Thánh, Tín lý, Giáo lý, Giáo huấn, Luân lý và Phụng vụ... để có thể hiểu biết
cách rộng hơn và đồng thời để áp dụng thực tế hơn vào trong từng trường hợp cụ
thể.
Bài
học của phần này tập trung vào quyển IV, Nhiệm vụ Thánh hoá của Giáo hội được
chia ra thành ba phần chính:
Phần
I: Các bí tích (điều 840–1165)
Phần
II: Các việc phụng tự khác (điều 1165–1204)
Phần III:
Các nơi và thời gian thánh (điều 1205–1253).
3. Giáo luật Phẩm trật
Phụ trách: Cha Phêrô Nguyễn Hùng Hải, M.F.
Bộ
môn Cơ cấu
Phẩm trật
của Giáo hội, thuộc phần II của Quyển II, Dân Thiên Chúa (từ điều 330–572), Bộ
Giáo luật 1983, nhằm cung cấp cho sinh viên kiến thức cơ bản và nguyên tắc
pháp lý liên quan đến thẩm quyền, vai trò, trách nhiệm, quyền hành pháp, lập
pháp, tư pháp và quản trị của từng chức vụ và tập đoàn theo cơ cấu phẩm trật
của Giáo hội.
Nội
dung của môn học đề cập đến: quyền tối cao của Giáo hội bao gồm Đức Giáo hoàng và Giám mục đoàn, Thượng Hội đồng
Giám mục, các Hồng y Giáo hội Rôma, Giáo triều Rôma, các Đặc sứ của Đức Giáo hoàng, các Giáo hội địa phương và các Hợp đoàn Giáo hội địa phương, các Giám mục Giáo phận, Giám mục phó, Phụ tá, sự Cản toà và Khuyết vị, các Hợp đoàn Giáo hội địa phương và tổ chức
nội bộ của các Giáo hội địa phương.
4. Giáo luật Đời sống Thánh hiến
Phụ trách: Cha Giuse
Nguyễn Ngọc Bích, C.Ss.R.
Nhằm
giúp cho sinh viên có được kiến thức tổng quát về nguyên tắc pháp lý áp dụng
cho các Tu hội Thánh hiến và Tu đoàn Tông đồ dựa trên nền tảng Thần học, Kinh Thánh, Lịch cử, Tín lý, Huấn quyền và Giáo luật đã được Toà
Thánh ban hành.
Nội
dung bài học tập trung vào Quyển II, Dân Thiên Chúa, Phần III: Các Tu hội Thánh
hiến và Tu
đoàn
Tông đồ.
Bố cục được phân chia ra như sau:
Thiên I: Các Tu hội Thánh hiến (Dòng tu, Tu hội đời, các Ẩn tu và Trinh nữ Thánh hiến) (từ điều 573–730). Trình bày những yếu tố cốt yếu của đời thánh
hiến; Pháp chế tổ chức đời sống thánh hiến gồm: Việc thành lập; kết nạp; sáp nhập;
phân chia; giải thể; việc quản trị; thâu nhận và huấn luyện; nghĩa vụ và quyền
lợi của các Dòng tu và các phần tử; Hoạt động tông đồ; Rời bỏ Dòng và Các Tu hội đời.
Thiên II: Các Tu đoàn Tông đồ (từ điều 731–746). Trình bày khái niệm, tiếp đến ấn định những nguyên
tắc pháp lý về việc thiết lập, giải tán và phân chia, đồng thời đưa ra những
hình thức quản trị, việc thâu nhận và đào tạo phần tử. Cuối cùng đề cập đến
quyền lợi, nghĩa vụ, việc quản trị tài sản và nguyên tắc rời bỏ Tu đoàn.
Phần
cuối cùng trình bày cho chúng ta hiểu biết về những hình thức tận hiến khác.
-
Giáo sử
1. Lịch sử Giáo hội Hoàn vũ
Phụ trách: Cha Phêrô Nguyễn Thanh Tùng, ĐCV. thánh Giuse - Sài Gòn
Lịch
sử Giáo hội là bộ môn thuộc hệ thống thần học tại các Đại học Công giáo, các Học
viện và Chủng viện. Đối tượng nghiên cứu là Giáo hội, được học hỏi và khám phá
theo nguyên tắc: “Lịch sử là quá khứ, nhưng là bài học cho hiện tại và hướng mở
đến tương lai.” Về mục đích và phương pháp, chúng tôi không chỉ trình bày những
sự kiện của quá khứ, nhưng trong cái nhìn đức tin, các sinh viên cần phải nhận
ra được ý nghĩa hay bài học cho cuộc sống hiện tại, để mở ra một hướng đi cho
tương lai để sống và để yêu mến Giáo hội hơn. Trong môn học này, chúng ta cũng
đề cập đến phương diện Thần học Lịch sử (Théologie de l'histoire).
Tuy
rằng không là môn học chính, nhưng là cần thiết và quan trọng có tính bắt buộc
trong chương trình thần học. Bộ môn lịch sử Giáo hội giúp hiểu biết về Giáo hội,
nhằm gia tăng lòng yêu mến và tích cực góp phần xây dựng Giáo hội. Bộ môn Lịch
sử Giáo hội còn góp phần giúp cho việc nghiên cứu học hỏi các môn thần học khác
cách hiệu quả hơn, bởi vì, nhìn cách toàn diện, những bộ môn khác như Kitô học,
Ba Ngôi, phụng vụ, bí tích... trong chương trình thần học đều có nền tảng và nguồn
gốc theo dòng lịch sử Giáo hội.
2. Lịch sử Giáo hội Việt Nam
Phụ trách: Cha Phêrô Nguyễn Thanh Tùng, ĐCV. thánh Giuse - Sài Gòn
Là
công dân của một đất nước, là thành viên của Giáo hội, cách riêng của quốc gia
dân tộc và của Giáo hội Việt Nam, người tín hữu, đặc biệt, với người linh mục,
tu sĩ… để hiểu, để yêu mến, để sống và để cho sứ vụ loan truyền, chúng ta không
thể không hiểu biết, không nghiên cứu, trau dồi một số những kiến thức
cơ bản về lịch sử dân tộc và Giáo hội của mình, bởi vì: “Vô tri, bất mộ.” Thiếu lòng mến,
người ta khó năng động và tích cực góp phần cách hiệu quả vào việc xây dựng và
phát triển Giáo hội. Môn lịch sử Giáo hội Việt Nam cung cấp cho các sinh viên
không chỉ những dữ kiện lịch sử, nhưng còn đó nhiều bài học quý giá cho hành trình
ơn gọi, cho các hoạt động truyền giáo và mục vụ.
