(Cảm nhận mục vụ Hè 2024)
Trước
khi đến giáo xứ Cao Bình thuộc giáo phận Lạng Sơn – Cao Bằng – trong chuyến mục
vụ hè năm 2024, tôi đã đi qua những con đường gấp khúc và ngoằn ngoèo với cảnh
núi non hùng vĩ, thơ mộng. Thật khó có thể dùng từ ngữ để diễn tả hết khung cảnh
núi non chập chùng, đèo nối đèo, núi nối núi, các con suối nhỏ như bức tranh thủy
mặc mê hoặc lòng người. Tôi không khỏi trầm trồ khen ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và
thầm ca ngợi Chúa: “Ngắm tầng trời tay
Chúa sáng tạo, muôn trăng sao Chúa đã an bài,…” (Tv 8, 4).
Khi
đến nơi, Cha Giuse Nguyễn Văn Phượng – bề trên cộng đoàn dòng Chúa Cứu Thế Cao
Bằng, chánh xứ Giáo xứ Cao Bình – cùng hai cha phó đã đón tôi rất thân tình. Bởi
lẽ khi đến đó, tôi rất bỡ ngỡ và chưa thể tưởng tượng ra khung cảnh ở các điểm
truyền giáo mà tôi sẽ được sai đến trong dịp hè này. Sau khi đặt chân đến nơi
và chung sống với người dân trên các bản làng, tôi mới phần nào hiểu được truyền
thống văn hóa, cũng như cảm nghiệm được sự vất vả, khó khăn, thiếu thốn về của
cải vật chất lẫn tinh thần của người dân trên vùng cao này. Phía sau phong cảnh
tuyệt đẹp của thiên nhiên thơ mộng là biết bao ngôi nhà đơn sơ, cũ nát; biết
bao những gia đình nghèo; cùng những em bé ngây thơ, trong sáng không có đủ điều
kiện cần thiết cho việc học cũng như sinh hoạt hằng ngày như các trẻ em nơi
khác. Bên cạnh đó, tôi còn cảm nhận được công lao của qúy cha, qúy thầy và những
vị thừa sai đã từng đặt chân đến nơi đây. Tất cả những hình ảnh đó đã làm con
tim tôi thổn thức và ưu tư hơn nữa cho công cuộc truyền giáo trên vùng cao
trong tương lai.
Giáo điểm Thành Công – Na
Rị
Sau
khi ở giáo xứ Cao Bình một vài ngày, cha Bề trên đưa tôi đến với giáo điểm
Thành Công – Na Rị do cha Giuse Nguyễn Văn Sơn, C.Ss.R. đang phụ trách. Ấn tượng
đầu tiên của tôi khi đến đây đó là Thánh Lễ Chúa Nhật dành cho người H’Mông với
hai ngôn ngữ Kinh – H’Mông. Dù tôi không hiểu gì về tiếng H’Mông, nhưng tôi thấy
được tinh thần sốt sắng của bà con người miền núi khi tham dự Thánh Lễ. Để có
thể dự Lễ Chúa Nhật, một số anh chị em phải đi 40km đường đèo để đến giáo điểm.
Hay, một số người khác phải vất vả đi bộ 6km đường núi ngoằn ngoèo xuống trạm
xe buýt, rồi bắt xe đi thêm 20km mới đến được giáo điểm. Họ khiến tôi khâm phục
vì tinh thần kiên cường và khao khát được đến với Chúa nơi giáo điểm nhỏ bé. Ấn
tượng thứ hai là cửa hàng áo quần 0 đồng cho người nghèo với dòng chữ: “Ai cần mời lấy, ai có mời cho” thể hiện
sự chia sẻ lẫn nhau trong tình người.
Tại
giáo điểm này, tôi tôi được sống và sinh hoạt với các em nội trú đang học đàn, có
cả người kinh lẫn người H’Mông. Các em đã đem đến không chỉ riêng cho tôi, mà còn
cho các cha trong cộng đoàn niềm vui và hạnh phúc khi được làm người phục vụ. Trong
thời gian tôi ở, giáo điểm đang trong quá trình xây dựng thêm sân sau và một số
hạng mục để đáp ứng nhu cầu học tập và sân chơi cho các em thiếu nhi.
Những
lần được quý cha dẫn tôi đi thăm nhà dân trên bản, tôi thêm khâm phục và ngưỡng
mộ những con người miền núi hơn. Cơn mưa bất chợt làm con đường lên bản như được
bôi lên một lớp mỡ gà để thách thức người đi. Các cha và anh em không vì thế mà
chùn chân, chúng tôi đi bộ một đoạn đường nhỏ với những con dốc đầy sỏi đá trơn trượt
để đến với vài gia đình sống trong những ngôi nhà được dựng bên vách núi cheo
leo. Những con người trên bản với thân hình ốm và khuôn mặt đượm nét vất vả, những
em bé dễ thương và thiếu thốn nhiều thứ khiến tôi không khỏi chạnh lòng. Mặc dù
thời gian tôi ở với dân trên bản rất ngắn, nhưng tôi cảm nghiệm được sự khao
khát về của ăn thiêng liêng tinh thần của họ. Những điều ấy gợi lên trong lòng tôi
lời hỏi của của các Tông đồ với Chúa Giêsu năm xưa: “Ai sẽ cho họ ăn đây?”
Bản Lũng Gà
Kết
thúc 2 tuần ở giáo điểm Thành Công, tôi được đi đến và sống cùng người dân ở bản
Lũng Gà. Vừa đặt chân đến nơi, tôi được đi bẻ ngô cho nhà anh Trường. Con đường
dẫn ra cánh đồng nhỏ hẹp với toàn sỏi đá khiến việc di chuyển khá khó khăn. Thế
nhưng, người dân vẫn dùng xe máy để chở ngô về đến nhà. Đa số những cánh đồng
ngô của người dân đều thế và tay lái của những người chở ngô cũng thật chắc. Bên
cạnh đó, cũng có rất nhiều người vác từng bao ngô gần bằng với cân nặng của
mình về nhà tựa như người con trai H’Mông vác người con gái mình thương để đưa
về nhà giữa thời tiết mưa nắng thất thường.
Qua
thời gian một tuần cùng sống với người dân, tôi phần nào cảm nghiệm được sự vất
vả, khó nhọc của họ. Cuộc sống của người dân H’Mông gắn liền với công việc làm
nông và chăn nuôi gia súc, gia cầm. Trên lưng của mỗi người luôn đeo một chiếc
gùi, lúc thì đựng củi, lúc thì ngô, rau rừng, măng rừng hay thức ăn cho gia súc,…
Từng chiếc gùi, từng bao ngô vác trên vai trong thời tiết khắc nghiệt của vùng
cao diễn tả sức nặng của cuộc sống mưu sinh, gánh nặng gia đình, những lo lắng
của thân phận con người. Nếu thời tiết thuận hòa, thì họ may mắn được no ấm; nếu
không thì họ cũng chỉ dựa vào thức ăn tự kiếm được trong tự nhiên để sống qua
ngày. Một thiếu thốn của họ nữa là chưa có nguồn nước sạch. Tất cả sinh hoạt đều
dựa vào nguồn nước mưa. Quả thực, ngang qua từng cây rau rừng, bụi măng và từng
giọt nước mưa, Thiên Chúa vẫn luôn yêu thương, chăm sóc và không để dân Người
phải đói khát. Trong những vất vả đó, tình yêu gia đình, tình làng nghĩa xóm và
tình nghĩa anh em huynh đệ là những điều thiêng liêng giúp cho mỗi người có được
niềm vui trong cuộc sống. Dù thiếu thốn của cải vất chất, nhưng tình người rất
đong đầy và đầm ấm. Thần Khí Chúa luôn hoạt động trong con người nơi đây. Những
hoa quả của Thần Khí: bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm,
trung tín, hiền hòa, tiết độ,… (x. Gl 5,22) đang hiện rõ trong mỗi người dân nơi
đây trong ánh mắt, nụ cười, hay trong những bữa cơm gia đình.
Bên
cạnh những điều rất đẹp ấy, vẫn còn đó một vài nét tập tục xưa như tảo hôn. Trẻ
em người H’Mông không được đi học đầy đủ và phải lập gia đình sớm. Văn hóa uống
rượu đã có từ lâu vẫn còn kéo dài đến hôm nay, gây ảnh hưởng xấu đến giới trẻ,
dẫn đến bạo lực gia đình và các tệ nạn khác. Số lượng người theo đạo Công giáo
chỉ là số nhỏ.
Trải
nghiệm cuộc sống với người dân trên bản, tôi lại càng ngưỡng mộ hơn sự hy sinh
vất vả của những vị thừa sai đầu tiên đã đặt chân lên vùng cao này, cũng như quý
cha đang hoạt động ở cánh đồng truyền giáo rộng lớn này. Các ngài chắc phải có
trong mình tình yêu sâu đậm lắm với Đức Giêsu, mới có thể đi đến với người dân
nơi các bản làng. Hơn nữa, ngôn ngữ cũng là rào cản cho việc truyền giáo nơi đây.
Tuy nhiên, với sự hy sinh, quý cha cũng có thể tiếp xúc và dần dần giao tiếp được
với bà con.
Sau
thời gian ở bản, tôi nhận thấy còn biết bao gia đình đang đói khát của ăn
thiêng liêng tinh thần, chưa nhận biết Chúa và đón nhận đức tin. Lời Chúa lại
vang lên: “Chính anh em hãy cho họ ăn”
(Lc 9, 13) như câu trả lời cho câu hỏi mà Thiên Chúa muốn chất vấn tôi. Vì chỉ
có Chúa mới là Đấng an ủi những ai vất vả, lo âu và mang gánh nặng cuộc sống “Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy
đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng. Anh em hãy mang lấy ách của tôi,
và hãy học cùng tôi, vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường. Tâm hồn anh em sẽ
được nghỉ ngơi bồi dưỡng. Vì ách tôi êm ái, và gánh tôi nhẹ nhàng.” (Mt
11,28-30).
Giáo điểm Bảo Lạc và Bảo
Lâm
Cuối
cùng, cha Bề trên đưa tôi đi thăm giáo điểm Bảo Lạc cách giáo xứ Cao
Bình khoảng 140km. Sau đó, tôi được ở lại giáo điểm Bảo Lâm hai ngày. Hai giáo
điểm này được xem là vùng “trắng” tôn giáo. Người theo đạo Công giáo ở đây rất ít.
Đời sống tâm linh của người dân nơi đây đang thiếu sự nuôi dưỡng thường xuyên,
vì gặp nhiều khó khăn trong việc đón nhận Tin Mừng. Do đó, họ rất khao khát có
những vị thừa sai đến để đồng hành với họ.
Chuyến
đi Bảo Lạc và Bảo Lâm dịp hè này đã mang đến một ý nghĩa lạ thường, thôi thúc
trong tôi lòng nhiệt huyết và sự thao thức làm sao có thể đi đến và ở cùng với
những người đang khao khát Chúa, khao khát cuộc sống tâm linh đích thực nơi
vùng cao.
Khoảng
thời gian mục vụ không dài, nhưng đủ để tôi cảm nhận được tình Chúa tình người
nơi miền đất cao chập chùng đồi núi đầy nắng và gió này. Thấy được những vất vả
và sự nhiệt tâm loan báo Tin mừng của quý cha nơi đây, cảm nhận được cuộc sống
khó nhọc mưu sinh của những anh chị em người H’Mông, những kỉ niệm khi ở bên
các em nội trú, và tình cảm của biết bao con người, tôi nhận thấy, có lẽ để có
thể truyền giáo cho những người trên vùng cao, chúng ta cần quan sát để nhận ra
và đáp ứng nhu cầu của dân làng, cả vật chất cũng như tinh thần “chính anh em hãy cho họ ăn.” Bên cạnh đó,
đối với tôi, dịp gặp gỡ này nung đốt trong tôi tinh thần cầu nguyện và thôi
thúc tinh thần thừa sai. Đồng thời, tôi cần học hỏi thêm tinh thần phục vụ của
các thế hệ cha anh đi trước và mong muốn
có thể tiếp nối tinh thần truyền giáo của các vị như cha thánh Anphongsô – Đấng
sáng lập Dòng Chúa Cứu Thế - đi đến và ở cùng với người nghèo khổ tất bạt nơi vùng
núi Scala năm xưa.
Phêrô Phùng Quốc Vũ, C.Ss.R.
Bước theo Đức Kitô – Sequela Christi – là một lời mời gọi mà mỗi người Kitô hữu sẽ dành cả cuộc đời để đáp trả, bởi Thiên Chúa đã yêu thương và ban Con của Người làm Đấng Cứu Độ nhân loại (x. 1Ga 4,10.) Cách riêng, đối với ơn gọi sống đời dâng hiến, các tu sĩ sẽ sống triệt để hơn nữa lời mời gọi ấy qua đời sống chứng nhân, qua các lời khuyên Phúc Âm,… Mặc cho cuộc sống nhiều khó khăn, nhưng chắc chắn với những ai luôn trung thành trong ơn gọi, họ sẽ tìm thấy “Hạnh phúc khi theo Giêsu.” Đó cũng là chủ đề của ngày hội ơn gọi được tổ chức tại Giáo xứ Chánh tòa Xuân Lộc, giáo hạt Long Khánh, Giáo phận Xuân Lộc vào ngày 21/04/2024.
Đáp lại lời mời gọi của Giáo phận, anh em Học viện thánh
Anphongsô, Dòng Chúa Cứu Thế (DCCT) đã đến để tham dự ngày hội ơn gọi. Anh em DCCT
hiện diện tại Giáo phận với ước mong nói lên phần nào sứ vụ loan báo Tin Mừng
cho người nghèo trong Hội thánh mà suốt gần 300 năm qua Hội dòng vẫn miệt mài
thực thi. Đặc biệt, năm 2025 là cột mốc kỷ niệm 100 năm DCCT hiện diện tại Việt Nam. Bên cạnh đó, đây cũng là dịp để các mầm non ơn gọi của Giáo phận biết
hơn về linh đạo, đặc sủng của nhà Dòng.
![]() |
"Hạnh phúc khi theo Giêsu" - Chủ đề của ngày Ơn gọi năm nay |
Ngoài DCCT, tham dự ngày hội ơn gọi năm nay còn có sự hiện diện của quý thầy Đại Chủng Viện Xuân Lộc và 18 Dòng tu, Tu đoàn, Tu hội và Hiệp hội khác nhau: Dòng Vinh Sơn, Tu Đoàn Giáo Sĩ Nhà Chúa, Dòng Don Bosco, Dòng Cát Minh Chân Trần, Dòng Đaminh, Dòng Mẹ Chúa Cứu Chuộc, Dòng Thánh Tâm Huế, Dòng Trợ Thế Gioan Thiên Chúa, Dòng Nữ Tỳ Chúa Giêsu Linh Mục, Hội Thừa Sai Thánh Luca Hwang-Soktu-Hàn Quốc, Dòng Nữ Tỳ Thánh Thể, Dòng Mến Thánh Giá Xuân Lộc, Dòng Đức Bà, Dòng Mến Thánh Giá Tân Việt, Hiệp Hội Nữ Thừa Sai Tình Thương, Dòng Đaminh Monteils, Dòng Đaminh Tam Hiệp, Dòng Đaminh Thánh Tâm, Dòng Nữ Môn Đệ Chúa Giêsu Thánh Thể.
![]() |
Đông đảo các em thiếu nhi đã về tham dự ngày hội ngộ ơn gọi |
![]() |
Nhiều Dòng tu nam, nữ cũng quy tụ về đây |
Từ sớm, các bạn thiếu nhi trong Giáo phận đã quy tụ đông đảo tại khuôn viên Giáo xứ Chánh tòa Xuân Lộc. Đúng 8h00, cha Quản hạt có lời chào
đón tất cả mọi người và khai mạc ngày hội ơn gọi 2024 với chủ đề “Hạnh phúc khi theo Giêsu.” Tiếp đó, quý
cha trong ban tổ chức cũng gửi đến các em thiếu nhi cũng như toàn thể mọi người
tâm tình của Đức Giám mục Giáo phận trong ngày ơn gọi năm nay.
8h45, ngày cỗ võ ơn gọi tiếp tục với chương trình giới thiệu
về ơn gọi Giáo phận, ơn gọi Dòng tu nam, ơn gọi Dòng tu nữ cho các em thiếu
nhi. Đồng thời, các em thiếu nhi tham dự cũng được quý thầy, quý sơ giải đáp những
câu hỏi về liên quan đến đời sống thánh hiến.
![]() |
Dòng Chúa Cứu Thế hướng đến kỷ niệm 100 năm hiện diện tại Việt Nam |
Đỉnh cao của ngày hội đó là thánh lễ Chúa Nhật IV Phục sinh – lễ Chúa Chiên Lành – được cử hành vào lúc 10h40. Thánh lễ diễn ra trong bầu khí trang nghiêm, sốt sắng. Có lẽ, Thánh lễ hôm nay mang một ý nghĩa rất lớn đối với các em thiếu nhi khi các em hiểu rằng, ưu tư về ơn gọi là một trong những ưu tư không chỉ là của quý cha, quý thầy, quý sơ đặc trách ơn gọi, nhưng đó cũng là ưu tư, khao khát của chính Chúa Giêsu – vị Mục Tử nhân lành – luôn sẵn sàng hy sính tính mạng vì đoàn chiên. Ước mong sẽ có những tiếng thưa “xin vâng” đến từ những ơn gọi nhỏ mang trong mình sự mạnh mẽ của đức tin, phấn khởi trong đức cậy, sốt sắng nơi lòng mến và trung tín trong đời cầu nguyện. Nhờ đó, mọi người sẽ nhận ra ơn cứu độ.
Sau Thánh lễ, mọi người cùng dùng với nhau bữa cơm trưa thân mật. Ngày hội ngộ ơn gọi Giáo phận Xuân lộc khép lại trong sự vui tươi và bình an.
Ban truyền thông Học viện
thánh Anphongsô
Sáng Chúa nhật ngày 21/04/2024, tại Giáo xứ Trà Cổ, Giáo hạt Phú Thịnh, Giáo phận Xuân Lộc đã diễn ra ngày hội Ơn gọi với chủ đề: “Hạnh phúc khi theo Giêsu.” Hiện diện tại đây có quý cha Hạt trưởng, quý cha đặc trách ơn gọi, quý thầy Đại Chủng Viện Xuân Lộc, quý thầy Dòng Chúa Cứu Thế, quý sơ Tôi tớ Lời Chúa, quý sơ Dòng Nữ Môn Đệ Chúa Giêsu Thánh Thể cùng với hơn 375 em Dự tu đến từ 26 Giáo xứ thuộc Hạt Phú Thịnh.
Có thể
nói, Chúa Nhật IV Phục Sinh – Lễ Chúa Chiên Lành mang đến một không khí thật
vui tươi, bình an, giống như một làn gió mát của Thần Khí thổi tràn trên những
tâm hồn trẻ thơ đang khao khát tìm kiếm thánh ý Thiên Chúa. Thần Khí của Đức
Kitô Phục Sinh, Ngài đến để cho chiên được sống và sống dồi dào (x.Ga 10,10), chính Ngài đã thúc đẩy những
bước chân thừa sai, đang phấn khởi trên hành trình quảng bá ơn gọi.
Hoà chung không khí của ngày quốc tế ơn gọi, những thừa sai
Dòng Chúa Cứu Thế (DCCT) quy tụ tại giáo xứ Hoà Nghĩa, giáo hạt Cam Lâm, giáo
phận Nha Trang, nơi gần 1000 em thiếu nhi đang tập trung về để sinh hoạt và tìm
hiểu các Dòng tu. Những đoàn người đầy phấn chấn, hân hoan và trái tim đầy nhiệt
huyết của tuổi trẻ đã làm dịu đi cơn nóng bức mùa hè nơi dải đất miền Trung nắng
gió.
Quy tụ
trong ngôi thánh đường Hoà Nghĩa, các em được lắng nghe Tin Mừng và bài chia sẻ
của Cha Micae Lê Nguyễn Hoài Vũ – Giáo sư Đại Chủng viện Sao Biển – với chủ đề
“Tiếng gọi Samuel.” Với chất giọng truyền cảm và vui tươi, cha đã gợi
ý các em nhận ra tiếng Chúa mời gọi dấn bước trên đường tận hiến.
![]() |
Quý cha và Anh Em Học viện thánh Anphongsô DCCT |
Sau giờ
giải lao và cùng làm quen với nhau, các em trở lại thánh đường để lắng nghe các
Dòng cổ võ ơn gọi. Các anh em Dòng Chúa Cứu Thế, dưới sự hướng dẫn của Cha phó
bề trên cộng đoàn Nha Trang - Cha Antôn Nguyễn Tấn Hùng C.Ss.R. – đã xuất hiện
trong bộ tu phục ấn tượng. Các em chú ý theo dõi đoạn video về chương trình đào
tạo trong Dòng Chúa Cứu Thế và háo hức nhận lấy tờ thông tin cũng như ảnh Đức Mẹ
Hằng Cứu Giúp. Bằng tâm tình vui tươi, các anh em DCCT đã gửi đến các em bài ca
“Hành khúc Cứu thế” thể hiện niềm
hăng say phấn khởi khi theo bước chân thầy chí thánh Giêsu. Tiếp sau đó là phần
giới thiệu được dàn dựng công phu và duyên dáng của quý sơ Dòng Mến Thánh Giá
Nha Trang. Sau phần giới thiệu các Hội dòng, Thánh lễ Chúa Chiên Lành được cử hành
trong tâm tình trang nghiêm sốt sắng của toàn thể mọi người.
Nguyện xin Thiên Chúa ban cho tất cả mọi người, cách riêng là các em thiếu nhi của Giáo xứ những ngày bình an và ước mong những gì Ngài gieo vào lòng các em sớm nảy nở, lớn mạnh, hầu có thể trổ sinh nhiều bông hạt cho Giáo Hội tại Việt Nam. Ngày lễ Chúa Chiên Lành, xin cho chúng ta luôn cảm nhận được tình yêu Mục tử của Ngài.
Ban truyền thông Học viện thánh
Anphongsô
Lúc 07h30,
Chúa nhật IV Phục Sinh – lễ Chúa Chiên Lành (21/04/2024), cha Chánh xứ Giáo xứ
Dầu Tiếng đã tổ chức ngày cầu nguyện cho ơn gọi linh mục và tu sĩ tại giáo xứ Dầu
Tiếng – giáo phận Phú Cường. Bên cạnh đó còn có sự hiện diện của quý cha, quý
thầy, anh em Dự tu Dòng Chúa Cứu Thế (DCCT), quý sơ Dòng Mến Thánh Giá Tân Việt,
quý sơ Dòng Thánh Phaolô thành Chartres và khoảng 200 em thiếu nhi tham dự
Thánh lễ cầu nguyện cho ơn gọi đời sống thánh hiến.
“CÙNG THAM GIA VÀO ƠN GỌI THEO ĐỨC KITÔ” là chủ đề của ngày hội ngộ ơn gọi lần thứ IV, được tổ chức tại Giáo xứ Thanh Đa, thuộc Tổng Giáo phận Sài Gòn. Ngày hội ơn gọi năm nay được diễn ra trong hai ngày 20-21/4/2024.
Tuyên ngôn, Tông thư, Tông huấn, tín điều, Sắc chỉ, Thông điệp: làm thế nào phân biệt được các văn bản khác nhau do Tòa Thánh công bố? Chúng ta có phải tuân phục chúng không? Đâu là vị trí của chúng trong Giáo hội Công giáo?
Tự sắc, sắc chỉ, tuyên ngôn: những cách gọi này chỉ rõ các phong cách khác nhau của các văn bản giáo hoàng do Tòa thánh ban hành mà không ảnh hưởng đến bất kỳ hình thức phẩm trật nào giữa chúng. Thật vậy, hầu hết thường không phát sinh từ ơn bất khả ngộ của Giáo hoàng, nhưng đến từ huấn quyền đích thực thông thường của ngài. Do đó, chúng liên quan đến giáo huấn hiện hành của Giáo hội, khi Đức Giáo hoàng không tuyên bố chúng từ ngai tòa (ex cathedra), nghĩa là với tư cách mục tử không thể sai lầm của Giáo hội.
Tín điều (Dogme)
Từ tiếng Hy Lạp dogma, nghĩa là “niềm tin”, một tín điều là một chân lý đức tin được chứa đựng trong Mặc khải. Đó là một lời khẳng định long trọng chỉ có thể được ban hành bởi một công đồng hoặc bởi Đức Giáo hoàng, khi ngài sử dụng một cách rõ ràng ơn bất khả ngộ của mình. Trong số các tín điều, có thể kể đến một số tín điều như Thiên Chúa Ba Ngôi, hai bản tính của Chúa Kitô, Đức Maria Mẹ Thiên Chúa hay sự biến thể…. Mọi người Công giáo đều phải tin theo. Những bất đồng liên quan đến các tín điều là nguồn gốc của những cuộc ly giáo vốn chia rẽ Giáo hội hoàn vũ.
Hiến chế tín lý (Constitution dogmatique)
Hiến chế tín lý là một tài liệu long trọng của Giáo hội: đối tượng của nó liên quan đến các chân lý đức tin. Trên thực tế, đó là bốn hiến chế công đồng được Công đồng Vatican II ban hành. Các hiến chế tín lý đã được biểu quyết và được Đức Giáo hoàng Phaolô VI long trọng ban hành vào năm 1965: Hiến chế về Phụng vụ thánh – Sacrosanctum concilium, Hiến chế tín lý về Giáo hội – Lumen gentium, Hiến chế tín lý về Mặc khải của Thiên Chúa – Dei Verbum và Hiến chế mục vụ về Giáo hội trong thế giới ngày nay – Gaudium et Spes. Trong số đó, nổi tiếng nhất vẫn là Hiến chế Dei Verbum. Mọi người Công giáo đều phải tin theo.
Tông hiến (Constitution apostolique)
Tông hiến là một văn bản tương đương với một đạo luật trong lĩnh vực dân sự. Nó xuất phát từ chính Đức Giáo hoàng và quy định pháp lý, theo Hội đồng Giám mục Pháp (CEF), về “các vấn đề về tín điều, kỷ luật chung hoặc cơ cấu của Giáo hội” và dấn thân ơn bất khả ngộ của Đức Giáo hoàng vì ngài dấn thân thẩm quyền của mình với nó. Chẳng hạn, chính Tông hiến Munificentissimus Deus đã xác định vào năm 1950 tín điều Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời, khẳng định rằng Đức Maria đã lên trời với thân xác của Mẹ. Mọi người Công giáo đều phải tin theo.
Sắc lệnh (Décret)
CEF giải thích, các sắc lệnh là “các hành động cai quản của hàng giáo phẩm của Giáo hội có liên quan đến các quy tắc của các công đồng và một số quyết định chính thức của các Đức Giáo hoàng”. Một sắc lệnh không chỉ do Đức Thánh Cha ban hành mà rộng hơn là do giáo triều Rôma phát hành và xây dựng. Một sắc lệnh được thông qua bằng một cuộc bỏ phiếu: giáo luật thực sự nhấn mạnh rằng các sắc lệnh “thực chất là các luật lệ”. Mọi người Công giáo đều phải tin theo.
Sắc chỉ giáo hoàng (Bulle pontificale)
Một Sắc chỉ giáo hoàng là một lá thư long trọng, được niêm phong bằng một con dấu bằng chì hoặc một con dấu bằng sáp: đây chính là điều mang lại tên gọi của nó (từ tiếng Latinh bulla, con dấu). Một Tông hiến có thể được trình bày dưới hình thức một sắc chỉ. Nếu hình thức này là long trọng nhất, thì không phải vì thế mà tài liệu được trao cho một thẩm quyền huấn quyền lớn hơn. Một sắc chỉ có thể đặc biệt thông báo một cuộc bổ nhiệm giám mục, phong thánh hoặc xác định tín lý.
Thông điệp (Encyclique)
Thông điệp là một lá thư long trọng được Đức Thánh Cha gửi đến toàn thể Giáo hội hoặc các giám mục, của một khu vực hoặc thế giới, hay cho những người thiện chí bên ngoài Giáo hội. Nó nêu rõ quan điểm của Giáo hội Công giáo về một chủ đề cụ thể, chẳng hạn như tình bạn (Fratelli tutti), hệ sinh thái (Laudato si’) hay niềm hy vọng (Spe salvi). Nói đúng ra, không phải mọi người Công giáo đều được yêu cầu phải tin theo.
Tông huấn (Exhortation apostolique)
Giống như thông điệp, tông huấn được gửi tới Giáo hội hoàn vũ hoặc tới các giám mục, đồng thời cũng nêu quan điểm chính thức của Tòa thánh về một chủ đề cụ thể. Tuy nhiên, hơn cả một thông điệp, theo CEF, nó trình bày nhiều hơn “những kết luận của Đức Thánh Cha đối với sự suy tư tập thể, giống như suy tư của một Thượng hội đồng Giám mục”. Đây là trường hợp của Amoris Laetitia, vốn “khích lệ” sống “tình yêu trong gia đình”. Nó liên quan đến chức năng mục vụ của Đức Giáo hoàng, chứ không phải đến ơn bất khả ngộ của ngài: nói đúng ra, không phải mọi người Công giáo đều bị buộc phải tin theo.
Tự sắc (Motu proprio)
Theo nghĩa đen là “theo ý kiến riêng của mình”, hành vi lập pháp này tương đương với một sắc lệnh, nghĩa là một quyết định được ban hành bởi thẩm quyền của Đức Giáo hoàng, người hành động theo sáng kiến của chính mình chứ không phải để đáp ứng một lời thỉnh cầu. Ví dụ, tự sắc Traditionis Custodes trình bày quan điểm của Đức Thánh Cha Phanxicô về việc sử dụng phụng vụ Rôma. Nó không thuộc ơn bất khả ngộ của Đức Giáo hoàng.
Tuyên ngôn (Déclaration)
Một tuyên ngôn, Tòa Thánh giải thích trong khuôn khổ công bố Fiducia supplicans, “đưa ra một đóng góp đặc thù và sáng tạo cho ý nghĩa mục vụ [của một hành vi của Giáo hội nhằm] mở rộng và làm phong phú thêm sự hiểu biết cổ điển”. Trên thực tế, đây là một “sự suy tư thần học, dựa trên tầm nhìn mục vụ của Đức Thánh Cha”. Một Tuyên ngôn không có giá trị pháp lý hay tín lý: nó dấn thân Đức Giáo hoàng nhưng không thuộc ơn bất khả ngộ của Đức Giáo hoàng. Nói đúng ra, không phải mọi người Công giáo đều bị buộc phải tin theo.
Bản Phúc đáp (Responsum)
Bản Phúc đáp không đưa ra bất kỳ đóng góp mới nào: mục đích của nó là nhắc lại giáo lý của Giáo hội. Trái lại, nó mang lại một sự soi sáng của Huấn quyền, nghĩa là nhân danh Giáo hội, để tránh những rắc rối hoặc mâu thuẫn mà một tuyên ngôn có thể mang lại, với mục đích duy trì sự trung thành với truyền thống và sự hiệp nhất của Giáo hội. Nó gắn liền với Huấn quyền nhưng không thuộc ơn bất khả ngộ của Đức Giáo hoàng.
Tông thư (Lettre apostolique)
CEF giải thích: Một tông thư là một tài liệu long trọng do Vatican ban hành, trong đó Đức Thánh Cha gửi “cho một quan chức của Giáo hội, hoặc cho một nhóm tín hữu”. “Do đó, ngài mong muốn làm cho họ nhận thức được một định hướng hoặc một giáo huấn liên quan đến người nhận này hay người nhận kia. Nó không có tầm mức phổ quát, nhưng nó cũng nhằm mục đích trở thành một bức thư ngỏ.” Các tông thư của Đức Thánh Cha Phanxicô thường mang hình thức một Tự sắc. Chúng không thuộc về ơn bất khả ngộ của Đức Giáo hoàng.
“Thái độ tuân phục trong tinh thần đạo đức”
Tuy nhiên, cho dù một số tài liệu không buộc phải tin và không thuộc về ơn bất khả ngộ của Đức Giáo hoàng, nhưng Công đồng Vatican II, trong Hiến chế tín lý về Giáo hội – Lumen Gentium, đã dạy rằng “thái độ tuân phục trong tinh thần đạo đức này về mặt ý chí cũng như lý trí phải được đặc biệt dành cho huấn quyền đích thực của vị Giám mục Rôma, ngay cả khi ngài không tuyên bố từ thượng toà, ex cathedra; như vậy có nghĩa là ta phải kính cẩn nhìn nhận quyền giáo huấn tối thượng của ngài, chân thành chấp nhận những phán quyết của ngài theo đúng tư tưởng và ý muốn mà ngài trình bày, đặc biệt biểu lộ qua bản chất các tài liệu, hoặc qua việc ngài nhiều lần lập lại cùng một giáo huấn hay qua cách diễn tả của ngài.” (số 25).
Ơn bất khả ngộ của Đức Giáo hoàng
Nói về ơn bất khả ngộ của Đức Thánh Cha, Hiến chế Lumen Gentium khẳng định : “Vị Giám mục Rôma, Thủ lãnh của Giám mục đoàn, hưởng ơn bất khả ngộ đó do chức vụ của mình khi, với tư cách là chủ chăn và thày dạy tối cao của mọi tín hữu, là người củng cố đức tin anh em mình (x. Lc 22,32), ngài công bố giáo thuyết về đức tin và phong hóa bằng một phán quyết tuyệt đối. Vì lẽ này, thật hợp lý khi nói rằng những xác quyết của ngài là không thể sửa đổi do tự bản chất chứ không phải do sự đồng ý của Giáo hội, vì những điều đó được công bố dưới sự bảo trợ của Chúa Thánh Thần mà Chúa đã hứa ban cho ngài trong thánh Phêrô, như vậy, không cần ai khác chuẩn nhận và không phải nại tới một phán quyết nào khác. Thật vậy, vị Giám mục Rôma không đưa ra xác quyết với tư cách cá nhân, nhưng trình bày và bảo vệ giáo thuyết đức tin công giáo với tư cách là thầy dạy tối cao của toàn thể Giáo hội, nơi ngài, đặc sủng bất khả ngộ của chính Giáo hội hiện diện một cách đặc biệt” (số 25).
Còn về “từng Giám mục riêng rẽ không được hưởng đặc ân bất khả ngộ, tuy nhiên, khi các ngài đồng thuận trong một phán quyết phải được tuân giữ cách tuyệt đối, thì dù đang phân tán khắp nơi trên thế giới, nhưng vẫn duy trì sự hiệp thông với nhau và với Đấng kế vị thánh Phêrô trong lúc chính thức dạy dỗ về đức tin và phong hoá, các ngài công bố cách bất khả ngộ giáo lý của Đức Kitô” (số 25).
Thẩm quyền của Giám mục đoàn luôn trong sự hiệp nhất với Đức Giáo hoàng
Cũng Hiến chế này đã nói về Giám mục đoàn như sau : “Giám mục đoàn hoặc cộng đoàn Giám mục chỉ có quyền bính khi hợp nhất với Giám mục Rôma, Đấng kế vị thánh Phêrô, như là với Thủ lãnh của Giám mục đoàn, trong khi quyền tối thượng của ngài trên tất cả các Chủ chăn và tín hữu vẫn được bảo toàn trọn vẹn. Thật vậy, do chức vụ của mình là đại diện Đức Kitô và là Chủ chăn của toàn thể Giáo Hội, Giám mục Rôma có thẩm quyền trọn vẹn, tối cao và phổ quát trong Giáo hội và luôn có thể tự do thực thi quyền bính này. Hàng Giám mục, những người kế vị Tông đồ đoàn trong việc huấn giáo và điều hành mục vụ, hơn nữa còn làm cho cộng đoàn Tông đồ ấy được trường tồn, khi hợp nhất với vị Thủ lãnh là Giám mục Rôma, và không bao giờ tách rời khỏi ngài, Giám mục đoàn mới là chủ thể có quyền hành trọn vẹn và tối cao trên Giáo hội phổ quát, nhưng quyền bính này chỉ có thể được thực thi khi có sự ưng thuận của Giám mục Rôma” (số 22).
Tý Linh
(theo Morgane Afif, Aleteia; và Hiến chế Lumen Gentium (bản dịch của Phân khoa thần học, Giáo hoàng học viện thánh Piô X, Đà Lạt)).
Tiếp tục những hình ảnh về những chuyến đi mục vụ hè của anh em Học viện Dòng Chúa Cứu Thế tại các cộng đoàn khu vực miền Nam.
Đi đến đâu, quý thầy
Dòng Chúa Cứu Thế cũng đều đem đến sự sôi động lành mạnh, niềm vui và sự thân
thiện đến cho người dân nơi đó, đặc biệt các em thiếu nhi. Quý thầy cùng các
chị em huynh trưởng tại các nơi quý thầy mục vụ đã tổ chức các trại hè sa mạc cho
các em Thiếu Nhi Thánh Thể. Qua các trại hè này, các em vừa có sân chơi bổ ích vừa
thắt chặt tình liên đới với nhau, nâng cao các kỹ năng trong cuộc sống, quan
trọng hơn cả là nâng cao lòng yêu mến Chúa Giêsu Thánh Thể. Bên cạnh đó, quý
thầy cũng không quên đi thăm viếng người nghèo, người đau yếu, cô thân và phụ
giúp các cha tại các cộng đoàn làm một số việc mục vụ khác.
Giáo xứ Sáu Bọng - giáo phận Cần Thơ:
Phần 1: Miền Tây và Đông Nam Bộ:
Cộng đoàn Giồng Trôm - Bến Tre: Anh em dạy giáo lý, sinh hoạt với thiếu nhi, tổ chức trại hè, tham viếng người dân...