CÁI PHÚC, CÁI HỌA CỦA NGƯỜI MÔN ĐỆ - Chú giải Tin Mừng Chúa nhật VI TN C (Lc 6,17.20-26)

 

Lm. Joseph Phạm Duy Thạch, S.V.D.

 

Đọc toàn bộ bài chú giải tại: https://josephpham-horizon.blogspot.com/2022/02/cai-phuc-cai-hoa-cua-nguoi-mon-e-chu.html

Bản văn

¹⁷ Καὶ καταβὰς μετ᾽ αὐτῶν ἔστη ἐπὶ τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλος πολὺς μαθητῶν αὐτοῦ, καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ πάσης τῆς Ἰουδαίας καὶ Ἰερουσαλὴμ καὶ τῆς παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος,

¹⁸ οἳ ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν· καὶ οἱ ἐνοχλούμενοι ἀπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων ἐθεραπεύοντο,

¹⁹ καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐζήτουν ἅπτεσθαι αὐτοῦ, ὅτι δύναμις παρ᾽ αὐτοῦ ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο πάντας.

²⁰ Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγεν· Μακάριοι οἱ πτωχοί, ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ.

²¹ μακάριοι οἱ πεινῶντες νῦν, ὅτι χορτασθήσεσθε. μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε.

²² μακάριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου·

²³ χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε, ἰδοὺ γὰρ ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ· κατὰ τὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς προφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν.

²⁴ Πλὴν οὐαὶ ὑμῖν τοῖς πλουσίοις, ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλησιν ὑμῶν.

²⁵ οὐαὶ ὑμῖν, οἱ ἐμπεπλησμένοι νῦν, ὅτι πεινάσετε. οὐαί, οἱ γελῶντες νῦν, ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε.

²⁶ οὐαὶ ὅταν ὑμᾶς καλῶς εἴπωσιν πάντες οἱ ἄνθρωποι· κατὰ τὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς ψευδοπροφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν (Lk. 6:17-26 BGT).

Dịch sát nghĩa

¹⁷ Sau khi đi xuống cùng họ, Đức Giêsu đứng ở một nơi bằng phẳng. Tại đó, đám đông môn đệ của Người, và nhiều đám đông dân chúng từ khắp miền Giuđê, cũng như từ miền duyên hải Tyros và Xiđônos,

¹⁸ những người đến để nghe Người và để được chữa khỏi những bệnh tật của họ. Những kẻ bị các tinh thần ô uế làm khổ, cũng được chữa lành.

¹⁹ Tất cả đám đông cứ tìm mọi cách để sờ vào Người, vì có một năng lực tự nơi Người đi ra, cứ chữa lành tất cả.

²⁰ Đức Giêsu ngước mắt lên về phía các môn đệ và nói:

“Phúc cho những người nghèo khó, vì Nước Thiên Chúa là của anh em.

²¹ “Phúc cho những người bây giờ đang đói, vì anh em sẽ được no đầy. “Phúc cho những người bây giờ đang khóc, vì anh em sẽ vui cười.

²² “Phúc cho anh em khi vì Con Người mà bị người ta oán ghét, loại trừ, sỉ vả và bị loại bỏ tên như những người xấu xa.

²³ Ngày đó, anh em hãy vui mừng và nhảy lên, vì này đây phần thưởng dành cho anh em ở trên trời thật nhiều vì các ngôn sứ cũng đã từng bị cha ông họ đối xử như thế.

²⁴ “Nhưng khốn thay cho các ngươi là những kẻ giàu có, vì các ngươi đã được phần an ủi của mình rồi.

²⁵ “Khốn thay cho các ngươi, hỡi những kẻ bây giờ đang được no đủ, vì các ngươi sẽ phải đói. “Khốn thay cho các ngươi, hỡi những kẻ bây giờ đang cười, vì các ngươi sẽ phải sầu khổ và khóc than.

²⁶ “Khốn thay cho các ngươi khi được mọi người ca tụng, vì các ngôn sứ giả cũng đã từng được cha ông họ đối xử như thế.

Cấu trúc

Lc 6,17-26 gồm có hai phần. Phần thứ nhất giới thiệu tổng quát về sứ vụ giảng dạy và chữa lành của Đức Giêsu. Phần thứ hai khai triển một bài giảng của Người theo cấu trúc song song. Bốn mối phúc trong các thành phần A, B, C và D lần lượt song song với bốn mối họa trong các thành phần A’, B’, C’ và D’. Mỗi thành phần diễn tả hai số phận trái ngược nhau của hai loại người trong hai thời điểm khác nhau: Bây giờ và trong tương lai.

Giới thiệu tổng quát về sứ vụ giảng dạy và chữa lành (6,17-19)

Bốn mối phúc (6,20-23)

A. Những người nghèo khổ - Nước Thiên Chúa

B. Những người đói – Sẽ được no đầy

C. Những người đang khóc – sẽ cười

D. Những người bị bách hại – phần thưởng nhiều – các ngôn sứ

Bốn mối hoạ (6,24-26)

A’. Những kẻ giàu có – đã được phần an ủi của mình rồi

B’. Kẻ bây giờ đang được no đủ – sẽ phải đói

C’. Những kẻ bây giờ đang cười – sẽ phải sầu khổ và khóc than

D’. Những người được mọi người ca tụng – các ngôn sứ giả

Bình luận tổng quát

Sau khi cầu nguyện và tuyển chọn Mười Hai Tông Đồ (Lc 6,12-16), Đức Giêsu bắt đầu giảng dạy các ông những điều tâm huyết và quan trọng cho cuộc đời các ông. Trong khi Đức Giêsu của tác giả Mátthêu lên núi và ngồi giảng như một Môsê mới, Đức Giêsu của tác giả Luca lại từ trên núi đi xuống đất bằng và đứng giảng như một diễn giả bình dân, giữa dân chúng. Nếu như Đức Giêsu của Mátthêu nói đến tám mối phúc, thì Đức Giêsu của tác giả Luca chỉ nói đến bốn mối phúc, nhưng kèm theo bốn mối họa. Hơn nữa, trong Luca, Đức Giêsu dùng ngôi thứ hai số nhiều, như muốn trực tiếp nói đến các Tông Đồ trước tiên (phúc cho những ai … vì anh em sẽ/ của anh em…), còn Đức Giêsu của tác giả Mátthêu lại dùng đại từ ngôi thứ ba số nhiều (phúc cho những ai… vì họ sẽ/ của họ). Đức Giêsu nhắm trực tiếp đến các Tông Đồ và những hoàn cảnh thực tế của họ. Trước tiên, họ là những người “nghèo” vì họ đã từ bỏ mọi sự, của cải, nhà cửa, cha mẹ, anh chị em, để theo Chúa. Đó là một cuộc hoán cải triệt để sau khi nghe theo lời mời gọi của Đức Giêsu: “Thời kỳ đã mãn. Nước Thiên Chúa đã đến gần, hãy hoán cải và Tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15; Mt 4,17). Vì họ chấp nhận bỏ tất cả mọi sự để theo Chúa rao giảng Tin Mừng Nước Thiên Chúa, nên “Nước Thiên Chúa” chính là phần thưởng của họ. Đây là niềm an ủi lớn lao dành cho những người nghèo trong xã hội. Đó cũng là mục tiêu và phần thưởng lơn lao nhất dành cho những ai chấp nhận sống nghèo, không bận tâm vật chất để dành thời gian theo đuổi những giá trị Tin Mừng. Phần thưởng này trước tiên dành cho các Tông Đồ, nhưng nó cũng được trao cho những ai tin theo Chúa Kitô. Tương tự như những người nghèo, những người đói cơm, thiếu áo cũng được Chúa chăm sóc giữ gìn. Đó là những người không bận tâm cho “mạng sống lấy gì mà ăn”, hay lo lắng cho “thân thể lấy gì mà mặc”, nhưng lo tìm kiếm Nước Thiên Chúa và sự công chính của Người (Lc 12,22; Mt 6,25). Cái no đủ của những người đói là cái no đủ vì được ở với Chúa đời này, và nhất là hạnh phúc viên mãn đời sau. Hình ảnh của ông Ladarô ở trong lòng tổ phụ Ápraham (Lc 16,23) là một minh họa cụ thể cho sự no đầy của người nghèo. Những người theo Chúa là những ngưới biết khóc thương người khác và khóc cho những lỗi lầm thiếu xót của mình để được Chúa ban cho niềm vui trong tương lai. Số phận của những người môn đệ của Đức Giêsu cũng giống như số phận của những người ngôn sứ thật xưa nay, và nhất là, số phận của chính thầy Giêsu. Họ sẽ bị bắt bớ, loại trừ, đánh đập, cầm tù và thậm chí bị giết chết, nhưng họ sẽ được nhiều phần thưởng trên Nước Trời. Chung quy lại, phần thưởng Nước Thiên Chúa bao gồm tất cả mọi phần thưởng, vì khi ở trong Nước Thiên Chúa, người ta được no thỏa, được vui cười thỏa thích và có những phúc lợi như mình mong ước, nhưng có lẽ không phải tiền tài và quyền chức.

Ngược lại, những người giàu có, một khi thỏa mãn với những kho tàng vật chất của mình, chè chén say sưa, mặc toàn lụa là gấm vóc mà không bận tâm đến những giá trị Tin Mừng, dửng dung trước những mảnh đời bất hạnh, thì chắc chắn sẽ không được hưởng “Nước Trời” cùng những niềm vui vĩnh cửu trong đó. Những người vui cười trước nỗi đau của kẻ khác, hay vui thỏa với những thành công hiện tại, cười trong lạc thú, và làm điều bất chính ở đời này, sẽ phải trở thành những người “khóc lóc và nghiến răng” trong sự sống đời sau. Những người ngôn sứ giả, những người chỉ biết tìm sự tán thưởng, ca ngợi của người khác, không dám đón nhận những đau khổ vì sứ vụ thì sẽ không có phần thưởng nào trên quê trời nữa. Chung quy lại, những người giàu, người vui cười, người thích được ca tụng sẽ không được ở trong Nước Thiên Chúa và không được hạnh phúc đời đời với Chúa.